Ένα θέμα που δείχνει να μπερδεύει αρκετό κόσμο είναι το πώς θα αποθηκεύσουν σωστά τα κρυπτονομίσματα τους σε ηλεκτρονικά πορτοφόλια.
Καταρχάς, τι σημαίνει ότι έχεις στην κατοχή σου κάποιο κρυπτονόμισμα;
Αναρωτήθηκες ποτέ τι σημαίνει “έχω bitcoin“;
Ας βγάλουμε από τη μέση το πιο προφανές: Όχι, τα κρυπτονομίσματα δεν έχουν φυσική μορφή.
Δημιουργούνται, ζουν και μεταφέρονται 100% ψηφιακά. Αυτό σημαίνει πως ο κάτοχος ενός κρυπτονομίσματος ειναι, στην πραγματικότητα, κάτοχος ενός δημόσιου και ενός ιδιωτικού κλειδιού (public & private key) τα οποία αντιστοιχούν σε μία συγκεκριμένη ποσότητα αυτού του κρυπτονομίσματος.
Με λίγα λόγια, δεν έχεις στην κατοχή σου ψηφιακά νομίσματα αλλά “κλειδιά” τα οποία σου δίνουν πρόσβαση στα αντίστοιχα νομίσματα τα οποία βρίσκονται μέσα στο blockchain.
Σε μπέρδεψα ακόμα περισσότερο;
Μην ανησυχείς! Συνέχισε την ανάγνωση καθώς ακολουθεί ο πληρέστερος οδηγός αποθήκευσης κρυπτονομισμάτων σε ηλεκτρονικά πορτοφόλια στην Ελλάδα.
💼 Είδη πορτοφολιών: | 5 κατηγορίες |
🥇 Το καλύτερο πορτοφόλι: | Ledger Nano X |
💾 Hardware πορτοφόλι: | Ledger & Trezor |
📱 Πορτοφόλι για κινητό: | Atomic Wallet |
₿ Πορτοφόλι για bitcoin: | Exodus wallet |
Καλό διάβασμα!
- Private & Public Keys
- Τι είναι ένα Crypto Wallet;
- Κατηγορίες Crypto Wallets
- Recovery Seed [SOS]
- Δημοφιλή Crypto Wallets
- Ποιo είναι το καλύτερο;
- F.A.Q. →
- 🎁 Bonus σε Crypto →
- Περισσότερο Υλικό →
- Δες το στο YouTube →
Τι είναι τα δημόσια και τα ιδιωτικά κλειδιά;
Ένα δημόσιο κλειδί (Public Key) αποτελεί μια διεύθυνση την οποία χρησιμοποιείς για να λάβεις κρυπτονομίσματα από άλλους χρήστες.
Για να γίνει πιο κατανοητό, παρομοίασε το με το email σου:
📮 Παράδειγμα eMail Address:
[email protected]
Για να μπορέσεις να λάβεις ένα email κάποιος πρέπει να γνωρίζει την προσωπική σου διεύθυνση και να κάνει την αποστολή προς αυτή.
Αντίστοιχα, για να λάβεις κάποιο κρυπτονόμισμα θα πρέπει ο αποστολέας να γνωρίζει την Public Address σου (ή αλλιώς το Private Key) προς το οποίο θα πραγματοποιήσει την αποστολή.
📮 Παράδειγμα Bitcoin Public Address: 1APVLDd15HXYVThThc7v46Ys9HbQf9H5Ay
Άρα αν θέλεις ο φίλος σου ο Κώστας να σου στείλει μερικά Ether (ETH) θα πρέπει να του δώσεις την Public Address στο Blockchain του Ethereum ώστε να πραγματοποιήσει την αποστολή προς αυτήν.
Από την άλλη, ένα Private Key χρησιμοποιείται μόνο για να “ξεκλειδώσει” την μεταφορά συγκεκριμένων κρυπτονομισμάτων μέσα στο Blockchain.
Σκέψου το σαν ένα τελικό “ΟΚ” που απαιτείται για να πραγματοποιηθεί μια μεταφορά προς ένα Public Address.
Ουσιαστικά, δρα ως το “κλειδί” που ξεκλειδώνει και επιτρέπει σε μια μεταφορά να εκτελεστεί.
Τα Private Keys πρέπει να είναι 100% ιδιωτικά και δεν πρέπει να μοιράζονται με κανέναν καθώς αποτελούν την ουσιαστική ιδιοκτησία κάποιου κρυπτονομίσματος.
Απλοποιώντας το όσο περισσότερο γίνεται, αν μπορούσαμε να φανταστούμε πως φυλλάσουμε τα Crypto μας σε ένα χρηματοκιβώτιο τότε το κλειδί για να το ανοίξουμε και να τα χρησιμοποιήσουμε θα ήταν τα Private Keys μας.
Αυτός που έχει στην κατοχή του τα ιδιωτικά κλειδιά ενός κρυπτονομίσματος, έχει και την απόλυτη εξουσία πάνω σε αυτό.
Τι σημαίνει, λοιπόν, “έχω στην κατοχή μου Bitcoin;”
Σημαίνει ότι είσαι ο μοναδικός κάτοχος ενός Private Key το οποίο μπορεί να “ξεκλειδώσει” την μεταφορά μιας συγκεκριμένης ποσότητας Bitcoin η οποία βρίσκεται στο BlockChain του Bitcoin.
Μήπως αντί να ξεμπερδεύω τα πράγματα, τα κάνω χειρότερα;
“Ποια Private Keys, ποια Public Keys και ποια μπαρμπούτσαλα μας λες ρε Sterg;”
Για να είσαι εδώ φαντάζομαι ότι η επαφή σου με τα κρυπτονομίσματα ήταν μέσα από κάποιο Crypto Exchange (όπως η Binance, το Gemini ή το Crypto.com) ή, κάποιας Crypto Lending Platform (όπως το YouHodler).
Αυτό σημαίνει ότι, κατά πάσα πιθανότητα, δεν έχεις έρθει σε καμία επαφή με Addresses ούτε Crypto Keys καθώς το μόνο που βλέπεις είναι τα φιλικά interfaces των παραπάνω Apps & Platforms που ανέφερα.
Απόλυτα λογικό.
Η διαχείριση και η αποθήκευση ιδιωτικών και δημόσιων κλειδιών γίνεται μονάχα μέσω ηλεκτρονικών πορτοφολιών για κρυπτονομίσματα.
Ένα πορτοφόλι κρυπτονομισμάτων δεν αποτελεί τίποτα περισσότερο από ένα λογισμικό το οποίο έχει τη δυνατότητα να επικοινωνεί και να αλληλεπιδρά με το αντίστοιχο blockchain του εκάστοτε νομισματος..
Τι είναι ένα ηλεκτρονικό πορτοφόλι κρυπτονομισμάτων;
Με όσο πιο απλά λόγια γίνεται, ένα πορτοφόλι κρυπτονομισμάτων αποτελεί ένα λογισμικό (πρόγραμμα) το οποίο έχει την ικανότητα να διαχειρίζεται Private & Public Keys και να επικοινωνεί με το Blockchain του εκάστοτε Κρυπτονομίσματος (πχ Bitcoin, Ethereum κτλ).
Αυτό σου δίνει την δυνατότητα να έχεις, ανά πάσα ώρα και στιγμή, πλήρη γνώση για το υπόλοιπο σου, να πραγματοποιείς μεταφορές, να εκτελείς πληρωμές κτλ.
Όταν κάποιος κάτοχος ενός κρυπτονομίσματος (όπως για παράδειγμα BTC ή ETH) σου στέλνει μια ποσότητα, αυτό που κάνει είναι να “υπογράφει” την μεταφορά της από το δικό του Public Address προς το δικό του Public Address μέσα στο Blockchain.
Στην πραγματικότητα, όμως, δεν πραγματοποιείται καμία μεταφορά νομισμάτων. Αυτό που γίνεται είναι η καταχώρηση της νέας συναλλαγής στο μητρώο του Blockchain η οποία ακολουθείται από μια αλλαγή στο διαθέσιμο υπόλοιπο των δύο πορτοφολιών που συμμετείχαν σε αυτή.
⚠️ Προσοχή:
Τα Ανταλλακτήριο κρυπτονομισμάτω ΔΕΝ είναι και πορτοφόλια κρυπτονομισμάτων!
Τα Crypto Exchanges από όπου αγόρασες τα κρυπτονομίσματα σου δεν είναι Crypto Wallet.
Υπάρχει μια γνωστή φράση η οποία αντικατοπτρίζει απόλυτα την κατάσταση:
Not your Keys, not your Crypto
Όπως έχουμε πει, ο πραγματικός κάτοχος ενός κρυπτονομίσματος είναι αυτός ο οποίος έχει στην κατοχή του τα Private Keys για αυτό το κρυπτονόμισμα.
Εάν διατηρείς τα κρυπτονομίσματα σου σε κάποιο Online Exchange ή Crypto Platform, ουσιαστικά, τους εμπιστεύεσαι με τα νομίσματα σου και ορίζεις αυτούς ως προστάτες τους.
Αυτό δεν είναι αναγκαστικά κάτι το κακό καθώς υπάρχουν εξαιρετικές εταιρείες οι οποίες πράττουν με υψηλά standard ασφαλείας αλλά και χρήστες οι οποίοι δεν έχουν αρκετές γνώσεις για το πως θα διαφυλάξουν τα κρυπτονομίσματα τους από μόνοι τους.
Για αυτό, όμως, είναι το MoneyMinority εδω! 🙂
Όταν διατηρείς τα Κρυπτονομίσματα σου σε κάποιο Crypto Platform, είσαι εκτεθειμένος σε δύο κινδύνους:
- Πιθανά hackings, υποκλοπές και παραβιάσεις ασφαλείας από τρίτους
- Πιθανά λάθη, απάτες και scams της ίδιας της πλατφόρμας
Με τα κρυπτονομίσματα ως τεχνολόγια και υιοθέτηση της από κοινό να βρίσκεται ακόμα σε “νηπιακό επίπεδο”, τα hacks και οι απάτες δεν είναι παρά συχνό φαινόμενο.
Φημολογείται ότι χάνονται από απάτες και scams Bitcoin αξίας $9.000.000 κάθε… ημέρα!
Δεν χρειάζεται να κάνεις μεγάλη έρευνα για να πέσεις πάνω στο Ponzi Scheme του BitConnect, στο Scam του OneCoin αλλά και στα Hackings της Binance και του Mt. Gox.
Κατηγορίες Ηλεκτρονικών Πορτοφολιών
Τα Crypto Wallets δεν είναι όλα ίδια και χωρίζονται στις παρακάτω κατηγορίες:
- Ηλεκτρονικά πορτοφόλια →
- Πορτοφόλια για Κινητά →
- Πορτοφόλια για Desktop →
- Paper πορτοφόλια →
- Hardware πορτοφόλια →
Πριν ξεκινήσουμε να αναλύουμε την κάθε κατηγορία ξεχωριστά, καλό θα ήταν να κάνουμε έναν ακόμα διαχωρισμό ανάμεσα στα είδη των διαθέσιμων Crypto Wallets:
Hot Wallets vs Cold Wallets
Τα Crypto Wallets χωρίζονται σε δύο βασικές κατηγορίες, τα Hot Wallets και τα Cold Wallets.
Τα Hot Wallets είναι Crypto Wallets τα οποία έχουν άμεση σύνδεση με τον έξω κόσμο, δηλαδή το Internet. Προσφέρουν μεγαλύτερη ευκολία χρήσης καθώς η σύνδεση με το Internet προσφέρει ευκολία στις συναλλαγές αλλά υψηλότερο ρίσκο ασφάλειας καθώς όταν κάτι είναι συνδεδεμένο με το Internet γίνεται αυτόματα και ευάλωτο σε πιθανές επιθέσεις από hackers.
Αν και πιο ευάλωτα σε τρίτους, τα Hot Wallets αποτελούν ασφαλέστερη επιλογή από το να διατηρείς τα κρυπτονομίσματα σου σε οποιαδήποτε Crypto Platform ή Exchange.
Τα Hot Wallets χωρίζονται στις υποκατηγορίες των Online Wallets, τα Desktop Wallets και τα Mobile Wallets.
Από την άλλη, τα Cold Wallets είναι Crypto Wallets τα οποία δεν συνδέονται με το Internet. Το γεγονός ότι είναι αποκομμένα από το Internet τα καθιστά 100% ασφαλή από πιθανές προσπάθειες hacking αλλά, παράλληλα, λιγότερο βολικά στη χρήση.
Ένα παράδειγμα αμιγούς Cold Wallet είναι τα Paper Wallets.
Τα Hardware Wallets αποτελούν ένα ιβρύδιο καθώς συνδυάζουν την ασφάλεια ενός Cold Wallet με την ευκολία συναλλαγών ενός Hot Wallet.
Αν έπρεπε να τα κατατάξουμε ανάλογα τον βαθμό ασφάλειας που προσφέρουν τότε η σειρά θα ήταν η εξής:
Αποθήκευση σε Cold Wallet > Αποθήκευση σε Hot Wallet > Αποθήκευση σε Online Exchange
#1 Ηλεκτρονικά πορτοφόλια κρυπτονομισμάτων
Τα Online Wallets είναι Hot Crypto Wallets τα οποία βρίσκονται και διατηρούν την βάση δεδομένων τους Online, στο Cloud.
Αποτελούν από τα πιο βολικά πορτοφόλια καθώς μπορείς να έχεις πρόσβαση σε αυτά από οποιαδήποτε συσκευή, οπουδήποτε στον κόσμο αρκεί να έχεις Internet.
Όπως καταλαβαίνεις, όταν κάτι έχει μόνιμη σύνδεση με το Internet είναι, αυτομάτως, περισσότερο ευάλωτο σε πιθανά hacks και υποκλοπές.
Με ένα Online Crypto Wallet, θυσιάζεις κάποια από την ασφάλεια στο βωμό της ευκολίας χρήσης που προσφέρει.
Τα περισσότερα Wallet solutions που προσφέρουν τα μεγάλα Crypto Exchanges αποτελούν Online Wallets.
🧳 Δημοφιλή Online Wallets:
▶ Coinbase Wallet
▶ Crypto.com DeFi Wallet
#2 Πορτοφόλια κρυπτονομισμάτων για Κινητό
Τα Mobile Wallets είναι Hot Crypto Wallets τα οποία μπορείς να κατεβάσεις και να εγκαταστήσεις στο κινητό σου τηλέφωνο (Android & iOS).
Όπως καταλαβαίνεις, ένα Mobile Wallet μπορεί να γίνει installed μόνο σε ένα συγκεκριμένο κινητό τηλέφωνο το οποίο σημαίνει πως έχεις πρόσβαση στο πορτοφόλι σου μονάχα από τη συγκεκριμένη συσκευή.
Τα Mobile Wallet είναι ιδιαίτερα βολικά καθώς, στο 2022, όλοι έχουν ένα κινητό στην τσέπη τους. Δεδομένου, όμως, ότι όλα τα κινητά είναι συνδεδεμένα στο Internet ο κίνδυνος των hackers ή κάποιου malware είναι υπαρκτός.
🧳 Δημοφιλή Mobile Wallets:
▶ Trust Wallet
▶ Atomic Wallet
#3 Πορτοφόλια κρυπτονομισμάτων για Desktop
Τα Desktop Wallets είναι Hot Crypto Wallets τα οποία μπορείς να κατεβάσεις και να εγκαταστήσεις στο σταθερό σου υπολογιστή (Windows, Linux MacOS).
Ένα Desktop Wallet είναι κάτι αντίστοιχο με ένα Mobile Wallet, απλά, αντί για το κινητό σου τηλέφωνο, εγκαθηστάται σε ένα ηλεκτρονικό υπολογιστή μονάχα μέσω του οποίου μπορείς να λάβεις πρόσβαση σε αυτό.
Ενώ τα Desktop Wallets αποτελούν ασφαλέστερη επιλογή σε σύγκριση με τα Online Wallets, παραμένουν στην κατηγορία Hot Wallets καθώς ο υπολογιστής σου είναι συνδεδεμένος στο Internet.
🧳 Δημοφιλή Mobile Wallets:
▶ Exodus Wallet
▶ Atomic Wallet
#4 Hardware πορτοφόλια κρυπτονομισμάτων
Εάν διατηρείς σημαντική ποσότητα Bitcoin ή άλλων κρυπτονομισμάτων (>1.000€) και δεν ασχολείσαι με το Trading αλλά θέλεις να τα κρατήσεις στην κατοχή (Long Term Investor) σου για μεγάλο χρονικό διάστημα με ασφάλεια, τότε ένα Hardware Wallet είναι η καλύτερη επιλογή.
Τα Hardware Wallets είναι φυσικές συσκευές μικρού μεγέθους οι οποίες μοιάζουν σαν τα γνωστά μας USB Sticks και προσφέρουν την πιο βολική και ασφαλή λύση φύλαξης κρυπτονομισμάτων.
Το μοντέλο φύλαξης τους είναι υβριδικό καθώς αποτελούν, παράλληλα, Cold & Hot Wallets.
Από την μία, προσφέρουν υψηλή ασφάλεια καθώς τα Private Keys σου είναι αποθηκευμένα σε Cold Storage λόγω της συσκευής το οποίο σημαίνει ότι δεν μπορούν να πλησιαστούν από hackers & scammers.
Από την άλλη, προσφέρουν βολικότητα των Hot Wallets καθώς μπορείς πολύ εύκολα να τα συνδέσεις σε οποιοδήποτε υπολογιστή έχει σύνδεση με το Internet και να πραγματοποιήσεις αποστολές & συναλλαγές με τα κρυπτονομίσματα σου.
Τα Hardware Wallets καταφέρνουν να γεφυρώσουν αυτό το χάσμα ανάμεσα σε ασφάλεια και βολικότητα που δεν κάνουν τα παραπάνω Software Wallets.
Όπως αντιλαμβάνεσαι, όλα τα καλά πράγματα έρχονται με ένα κόστος.
Το κόστος αυτό είναι το μεγαλύτερο και κυριότερο μειονέκτημα των Hardware Wallets.
Αλλά, ποιο προϊόν είναι δωρεάν και αξίζει;
🧳 Δημοφιλή Mobile Wallets:
▶ Ledger Nano S & X
▶ Trezor Model T & One
#5 Paper πορτοφόλια κρυπτονομισμάτων
Τα Paper Wallets είναι Cold Wallets και αποτελούν, αυτό που λέει και η λέξη:
Wallets τα οποία αποτυπώνουν πάνω σε ένα κομμάτι χαρτί το περιεχόμενο τους.
Ουσιαστικά, αποτελούν φυσικά αντικείμενα (μπορεί να μην είναι μόνο από χαρτί) πάνω στα οποία αναγράφονται τα Public & Private Keys των Crypto σου.
Μπορούν να δημιουργηθούν εξ’ολοκλήρου από εσένα ή χρησιμοποιώντας κάποιο αντίστοιχο λογισμικό δημιουργίας Paper Wallet.
Ενώ προσφέρουν απόλυτη προστασία απέναντι σε Hackers (καθώς είναι σε ψηφιακή μορφή) θα πρέπει να είναι πολύ καλά προστατευμένα από άλλους “εχθρούς” όπως οι φυσικές καταστροφές ή οι “φυσικοί” κλέφτες.
Επίσης, τα Paper Wallets απαιτούν υψηλή ευθύνη από τον κάτοχο τους καθώς εάν χαθούν, μαζί με αυτά θα χαθούν και όλα τα κρυπτονομίσματα.
Τα Paper Wallets αποτελούν μια λύση για κατόχους crypto οι οποίοι είναι “in for the long game” και θέλουν να τα κρατήσουν στην κατοχή τους για μεγάλα χρονικά διαστήματα.
Στην περίπτωση που θέλεις να χρησιμοποιήσεις τα κρυπτονομίσματα σου, αυτό που έχεις να κάνεις είναι να μεταφέρεις τα Keys (είτε manually είτε σκανάροντας το QE Code) σε κάποιο Hot Wallet.
Διάβασε έναν οδηγό για το πως μπορείς να δημιουργήσεις το δικό σου Paper Wallet.
⚠️ Προσοχή:
Τα Paper Wallets δεν απευθύνονται σε αρχάριους και πρωτάριδες στον κόσμο των κρυπτονομισμάτων.
Τυχόν λάθη στη δημιουργία τους μπορεί να οδηγήσουν σε ολική απώλεια των κρυπτονομισμάτων.
Τι είναι το Recovery Seed;
Η #1 προτεραιότητα σε κάθε ηλεκτρονικό πορτοφόλι κρυπτονομισμάτων
Όταν δημιουργείς ένα Hot Wallet ή Setάρεις το καινούριο σου Hardware Wallet, καλείσαι να αποθηκεύσεις το λεγόμενο Recovery Seed.
Το Recovery Seed (ή recovery Phrase/Words) είναι μια λίστα με 12, 18 ή 24 λέξεις οι οποίες απαιτούνται στην περίπτωση που θελήσεις να το κάνεις recover για οποιοδήποτε λόγο.
Αυτό σημαίνει πως στην περίπτωση που το Hardware Wallet σου κλαπεί, χαθεί ή χαλάσει τότε χρησιμοποιώντας το Recovery Seed σε οποιοδήποτε άλλο Wallet θα μπορέσεις να ξαναπάρεις στην κατοχή σου τα Assets σου.
Όπως καταλαβαίνεις, η νο.1 ευθύνη και προτεραιότητα ενός κατόχου Wallet είναι να καταγράψει και να κρατήσει σε ασφαλές μέρος τα Recovery Words του καθώς είναι το ένα και μοναδικό backup που χρειάζεται.
Εάν χάσεις ή κάνεις λάθος στα Recovery Words και χάσεις το Wallet σου τότε δεν υπάρχει κανένας τρόπος να έχεις πρόσβαση στα Κρυπτονομίσματα σου.
Τα Κρυπτονομίσματα σου δίνουν τη μαγική δυνατότητα να γίνεις η τράπεζα του εαυτού σου βγάζοντας από την μέση τα παραδοσιακά ιδρύματα.
Όμως, όπως έχω αναφέρει και στον Οδηγό Ασφαλείας Κρυπτονομισμάτων:
With Great Power, comes Great Responsibility
Το γεγονός ότι τα κρυπτονομίσματα είναι 100% δικά σου σημαίνει, αυτόματα, πως έχεις και το 100% της ευθύνης φύλαξης τους.
Ας δούμε μερικά πολύτιμα tips που θα σε βοηθήσουν στην φύλαξη του Recovery Seed:
Πώς να προστατεύσω το recovery seed μου;
Ο πιο απλός και εύκολος τρόπος αποθήκευσης των Seed Words είναι η καταγραφή τους σε κάποιο/α κομμάτι χαρτί (δεν προτείνεται).
Προτείνεται να καταγράψεις τα Seed Words σε 2-3 κομμάτια χαρτί, να τα τοποθετήσεις σε κάποιο αεροστεγές σακουλάκι και να τα αποθηκεύσεις σε διαφορετικές τοποθεσίες (πχ πατρικό & εξοχικό σπίτι).
Έτσι, αν πάθει κάτι το ένα (χαθεί, καεί, πλυθεί, σβηστεί κτλ) μπορείς να βασιστείς στο άλλο.
Θέλεις να πας το παιχνίδι της ασφάλειας ένα βήμα παραπέρα και να μετατρέψεις τον επίδοξο κλέφτη στον ντεντέκτιβ Ηρακλή Πουαρώ της Αγκάθα Κρίστι;
- Χώρισε τα Seed Words και αποθήκευσε τα σε διαφορετικές τοποθεσίες
πχ τα 8/24 στο εξοχικό, 8/24 στο πατρικό, 8/24 στο σπίτι σου - Χρησιμοποιήσε Invisible Ink Pens
Από την άλλη, το χαρτί δεν αποτελεί τον ιδανικό τρόπο αποθήκευσης καθώς, όπως είδαμε, είναι αδύναμο υλικό.
Σκίζεται, καίγεται, διαβρώνεται, ξεφτίζει…
Εάν είσαι χοντρά μέσα στο παιχνίδι των Crypto τότε θα ήταν θεμιτό να εξετάσεις την επιλογή ενός Recovery Seed Backup Tool από πιο ανθεκτικό υλικό όπως το ανοξείδωτο ατσάλι.
Αυτά τα tools προσφέρουν προστασία ενάντια σε φυσικές καταστροφές αλλά και στον χρόνο λόγω της ανθεκτικής κατασκευής τους.
Μπορείς να ρίξεις μια ματιά στο Cryptosteel Capsule Solo από την Ledger:
Το Recovery Seed δεν πρέπει να αποθηκεύεται ποτέ σε Ψηφιακή μορφή ή Online
Μην αποθηκεύεις ποτέ τα Recovery Words σε ψηφιακή μορφή ή σε κάποια συσκευή που έχει πρόσβαση στο Internet.
Αυτό σημαίνει:
- ΟΧΙ φωτογραφίες
- ΟΧΙ σε ψηφιακό κείμενο
- ΟΧΙ σε email
- ΟΧΙ σε password manager
- Ποτέ σε κινητό ή σε υπολογιστή
- Ποτέ στο Cloud
Τα Recovery Words πρέπει να είναι αποθηκευμένα πάντα σε φυσική μορφή.
Αν βρίσκονται σε ψηφιακή μορφή είναι ευάλωτα σε υποκλοπή από επίδοξους hackers.
Τα πιο δημοφιλή πορτοφόλια κρυπτονομισμάτων
Αφού είδαμε τι είναι, πως λειτουργούν και για πιο λόγο είναι απαραίτητα τα Crypto Wallets, ήρθε η ώρα να δούμε και 5 δημοφιλείς επιλογές:
#1 Ledger Nano
Η Ledger αποτελεί μια Γαλλική εταιρεία η οποία ιδρύθηκε το 2014 στο Παρίσι και, αυτή τη στιγμή, απασχολεί περισσότερους 130 υπαλλήλους.
Είναι υπεύθυνη για τα 2 πιο δημοφιλή και highly respected hardware wallets (με περισσότερες από 1.000.000 πωλήσεις) της αγοράς, το Ledger Nano S & Ledger Nano X.
Τα Wallets μπορούν να διαφυλάξουν με απόλυτη ασφάλεια σε Cold Storage περισσότερα από 1.500 coins & tokens.
Εάν θελήσεις να κάνεις οποιαδήποτε μεταφορά ή συναλλαγή μπορείς να συνδέσεις το Wallet σου, μέσω του Ledger Live, με κάποιον ηλεκτρονικό υπολογιστή ή κινητό τηλέφωνο.
Το καλύτερο απ’όλα είναι πως το Ledger Nano προσφέρει επιλογές Staking & Crypto Lending για ορισμένα κρυπτονομίσματα.
Μπορείς να κάνεις Staking συγκεκριμένα Proof of Stake κρυπτονομίσματα και να λαμβάνεις επιτόκιο σε αυτά.
Τα υποστηριζόμενα για Staking κρυπτονομίσματα είναι το Tron (TRX), το Tezos (XTZ), το Cosmos (ATOM), το Algorand (ALG) και το Polkadot (DOT).
Επίσης, μέσω του Decentralized & Open Source πρωτόκολλο του Compound, μπορείς να δανείζεις USDC, DAI & USDT μέσω Smart Contracts σε τρίτους και να λαμβάνεις επιτόκιο.
Το σημαντικό είναι ότι οι παραπάνω επιλογές είναι διαθέσιμες μέσω του Hardware Wallet και δεν χρειάζεται να μεταφέρεις τα κρυπτονομίσματα σε κάποιο άλλο σημείο.
Στον αντίποδα, η τιμή ίσως να είναι κάτι που θα ξενίσει σε αρκετούς καθώς ξεκινάει από 59€ για το Nano S και φτάνει τα 119€ για το Nano X.
Τέλος, κάτι που οφείλω να αναφέρω είναι πως τον Ιούλιο του 2020 διέρρευσαν περισσότερα από 272.000 στοιχεία πελατών της Ledger από Hackers.
Για να μην υπάρξει παρεξήγηση:
Το Hacking αφορούσε τα προσωπικά στοιχεία των πελατών της εταιρείας και ο σκοπός των hacker ήταν στην συνέχεια να τους πλησιάσουν με διάφορα phishing attempts.
Δεν αφορούσε τα Wallets τα οποία παρέμειναν ανέγγιχτα.
#2 Trezor
Η Trezor, μαζί με την Ledger, προσφέρουν τις πιο δημοφιλείς λύσεις όταν μιλάμε για Hardware Wallets κρυπτονομισμάτων.
Η εταιρεία πίσω από τα πορτοφόλια της Trezor ονομάζεται SatoshiLabs, έχει τη βάση της στην Τσεχία και δημιούργησε το πρώτο Hardware Bitcoin Wallet το 2014.
Τα μοντέλα που κατασκευάζει η εταιρεία είναι 2, το Trezor One και το Trezor Model T.
Τα πορτοφόλια της Trezor είναι multi-currency το οποίο σημαίνει ότι υποστηρίζουν περισσότερα από 1.600 Coins & Tokens ανάμεσα σε αυτά και όλα τα ERC-20 Tokens.
#3 Atomic Wallet
Το Atomic Wallet είναι ένα Decentralized Software (Hot) Wallet το οποίο μπορείς να κατεβάσεις και να εγκαταστήσεις στον υπολογιστή (macOS, Windows, Linux) ή του κινητό σου τηλέφωνο (iOS & Android).
Δημιουργήθηκε το 2017 από τον Konstantin Gladych και αυτή τη στιγμή μετράει περισσότερους από 1.000.000 χρήστες παγκοσμίως.
Στο Atomic Wallet μπορείς να αποθηκεύσεις με ασφάλεια (τα επίπεδα ασφάλειας που προσφέρει ένα hot wallet) 300 κρυπτονομίσματα καθώς και όλα τα ERC-20 Tokens (από τα Projects που τρέχουν πάνω στο Ethereum Blockchain).
Το Wallet είναι Decentralized oπότε τα Assets σου είναι πάνω στο Blockchain ενώ τα Private Keys σου γίνονται encrypted, προστατεύονται από ένα 12λεξο Recovery Seed και αποθηκεύονται στη συσκευή σου.
Σε αντίθεση με άλλα Wallets, το Atomic Wallet σου επιτρέπει να αγοράσεις συγκεκριμένα κρυπτονομίσματα (όπως BTC & ETH) απευθείας μέσω της πιστωτικής/χρεωστικής σου κάρτας.
Ένα από τα πιο ενδιαφέροντα features που προσφέρει είναι τα Atomic Swaps. Πρόκειται για Smart Contracts τα οποία σου επιτρέπου να πραγματοποιήσεις ανταλλαγές κρυπτονομισμάτων εντελώς αποκεντρωμένα, χωρίς κάποιον μεσάζοντα όπως ένα Online Exchange.
Τέλος, το Atomic Wallet σου επιτρέπει να κάνεις Stake συγκεκριμένα Proof of Stake κρυπτονομίσματα όπως το Tron (TRX), το Zilliqa (ZIL), το Cardano (ADA) το Tezos (XTZ), το Cosmos (ATOM), το Algorand (ALG), το VeChain (VET) κτλ.
Μπορείς να βρεις Staking rewards που προσφέρονται στο website του Wallet.
Στα αρνητικά αποτελεί σίγουρα η ασφάλεια η οποία δεν αγγίζει σε καμία περίπτωση αυτή ενός Hardware Wallet καθώς και το γεγονός ότι τα Coins που μπορείς να κάνεις Atomic Swap είναι λίγα.
Το Atomic Wallet διατίθεται δωρεάν.
#4 Trust Wallet
Το Trust Wallet είναι ένα Decentralized Mobile Crypto Wallet το οποίο αποτελεί ένα από τα πιο δημοφιλή Hot Wallets εκεί έξω με περισσότερους από 5.000.000 χρήστες να χρησιμοποιούν τις υπηρεσίες του.
Αποτέλεσε μία από τις πιο ηχηρές εξαγορές στον χώρο των κρυπτονομισμάτων το 2018 η οποία πραγματοποιήθηκε από το μεγαλύτερο ανταλλακτήριο στον κόσμο (σε όγκο συναλλαγών), την Binance.
Μέσω του Trust Wallet οι χρήστες μπορούν να αποθηκεύσουν με ασφάλεια Private Keys για περισσότερα από 160 κρυπτονομίσματα & Collectibles (NFTs) από 40 διαφορετικά Blockchains.
Επίσης, μέσω του Staking & Earn που προσφέρει μπορούν να κάνουν Stake τα παρακάτω POS κρυπτονομίσματα ώστε να λάβουν επιτόκιο:
Binance Coin (BNB), Tron (TRX), Tezos (XTZ), Cosmos (ATOM), VeChain (VET), Callisto (CLO), Kava (KAVA), TomoChain (TOMO), IoTeX (IOTX) & Algorand (ALGO)
Τέλος, υπάρχει η δυνατότητα αγοράς κρυπτονομισμάτων απευθείας μέσα από το DEx (Decentralized Exchange) του Wallet αλλά και πρόσβαση σε Dapps τα οποία είναι βασισμένα στο Ethereum Blockchain μέσω του ενσωματομένου Web3 Browser.
Μπορείς να κατεβάσεις δωρεάν το Trust Wallet για iOS και Android συσκευές μέσω του Apple Store και Google Play αντίστοιχα.
Επίσης, δεν υπάρχει κάποια χρέωση για τη χρήση του Wallet.
#5 Exodus Wallet
Το Exodus Wallet αποτελεί ένα Desktop & Mobile (Hot) Wallet στο οποίο μπορείς να διατηρήσεις περισσότερα από 130 Cryptos.
Ενώ η απευθείας αγορά κρυπτονομισμάτων μέσω του Exodus δεν είναι δυνατή, μπορείς να ανταλλάξεις αυτά που έχεις στην κατοχή σου για άλλα κρυπτονομίσματα μέσα από την εφαρμογή.
Αυτό γίνεται με την βοήθεια/σύνδεση του Exodus με το Shapeshift Exchange.
Το Exodus Wallet σου επιτρέπει να κάνεις Stake συγκεκριμένα κρυπτονομίσματα και να κερδίσεις παθητικό εισόδημα από αυτά.
Τα Stake-able Cryptos είναι το Cardano (ADA), το Tezos (XTZ), το Cosmos (ATOM), το Algorand (ALG), το VeChain (VET), το NEO (NEO) κτλ
Επίσης, μέσω του Compound Protocol, σου δίνει τη δυνατότητα να δανείζεις μέσω Smart Contracts DAI σε τρίτους και να λαμβάνεις επιτόκιο για αυτό.
Στα θετικά του Exodus Wallet αποτελεί το Design (ο ένας από τους δύο ιδρυτές έχει εμπειρία στο Design Brands οπως η Apple & BMW) & και το Customer Service (αρκετά θετικά σχόλια στο Internet).
Στα αρνητικά είναι πως η ασφάλεια που προσφέρει, όντας ένα Hot Wallet, δεν είναι αρκετή.
Ποιο είναι το καλύτερο πορτοφόλι κρυπτονομισμάτων;
Όπως καταλαβαίνεις, δυστυχώς δεν υπάρχει μια ξεκάθαρη all-in-one απάντηση εδώ. Κάθε χρήστης έχει τις δικές του ανάγκες και κάθε πορτοφόλι έχει δημιουργηθεί με τέτοιο τρόπο ώστε να ικανοποιεί διαφορετικές ανάγκες.
Η επιλογή Crypto Wallet είναι πάνω απ’όλα θέμα προτεραιοτήτων.
Πριν προχωρήσεις, κάνε τις παρακάτω ερωτήσεις στον εαυτό σου καθώς οι απαντήσεις που θα δώσεις ίσως σου ξεδιαλύνει το τοπίο.
- Πόσα διαφορετικά Κρυπτονομίσματα έχεις;
- Ποια είναι η ποσότητα τους;
- Πόσο συχνά θέλεις να τα χρησιμοποιείς;
- Θέλεις να έχεις πρόσβαση σε αυτά από παντού ή μόνο από το σπίτι σου;
Εάν διατηρείς μεγάλη ποσότητα κρυπτονομισμάτων και έχεις σκοπό να τα κρατήσεις για μεγάλο χρονικό διάστημα τότε η επιλογή ενός Cold Wallet είναι σχεδόν μονόδρομος.
Εάν, από την άλλη, η ποσότητα των κρυπτονομισμάτων που έχεις είναι μικρή ή θέλεις να κάνεις συχνές συναλλαγές με αυτά τότε ένα Hot Wallet ίσως να σε βολέψει περισσότερο.
Αν ρωτάς εμένα, θα πήγαινε με την πιο ασφαλή και, παράλληλα, βολική λύση η οποία δεν είναι άλλη από ένα υβριδικό μοντέλο.
Αυτό μπορεί να το πετύχεις εάν κρατάς την πλειοψηφία των κρυπτονομισμάτων σου σε ένα ασφαλές Cold Wallet και μεταφέρεις σε κάποιο Hot Wallet μόνο την ποσότητα που θέλεις να χρησιμοποιήσεις (για συναλλαγές, trading, μεταφορές κτλ) μόνο όταν θέλεις να την χρησιμοποιήσεις.
Παρομοίασε το Cold Wallet σου με τον τραπεζικό σου λογαριασμό όπου διατηρείς όλες τις αποταμιεύσεις σου και το Hot Wallet σου με το κλασικό σου πορτοφόλι όπου διατηρείς αρκετά χρήματα για τις βραχυχρόνιες συναλλαγές σου.
Με τον ίδιο τρόπο που δεν θα κυκλοφορούσες ποτέ στο δρόμο με ένα πορτοφόλι το οποίο περιέχει τις αποταμιεύσεις μιας ζωής, αντίστοιχα δεν θα ήθελες να τοποθετήσεις όλα σου τα κρυπτονομίσματα σε ένα Hot Wallet με σύνδεση στο Internet.
Better safe than sorry… που λέει και η γιαγιά μου με τις φίλες της στο Αμύνταιο.
Στο παραπάνω υβριδικό μοντέλο μπορεί να δώσει λύση εύκολα ένα Hardware Wallet αλλά, δυστυχώς, δεν μπορεί να γίνει δωρεάν.
Ενώ τα περισσότερα Crypto Wallets είναι δωρεάν, τα Hardware Wallets θα σου κοστίσουν κάποια χρήματα αλλά συνδυάζουν την ευκολία ενός Hot Wallet με την ασφάλεια ενός Cold.
Η συμβουλή μου είναι πως εάν διατηρείς μια σημαντική ποσότητα Crypto τότε τσιγκουνιές της τάξεως των €50 έως €150 πάνω στην ασφάλεια τους, δεν χωράνε.
Bonus σε Κρυπτονομίσματα 🎁
Ρίξε μια ματιά στη λίστα που ακολουθεί όπου θα βρεις όλα τα διαθέσιμα Bonus που προσφέρουν με κάθε νέα εγγραφή:
Δες το στο YouTube 🎬
🎬 YouTube Video:
Εάν δεν είσαι φίλος του γραπτού λόγου τότε μπορείς να δεις το video στο κανάλι του MoneyMinority στο Youtube.
Συχνές Ερωτήσεις
Ακολουθούν κάποιες από τις πιο συχνές ερωτήσεις γύρω από τα ηλεκτρονικά πορτοφόλια κρυπτονομισμάτων:
Πόσο ανώνυμα είναι τα Crypto Wallets;
Τι θα συμβεί αν χάσω το Hardware Wallet μου;
Εφόσον έχεις κρατήσει ένα ασφαλές αντίγραφο του Recovery Seed με τις 12/18/24 λέξεις δεν έχεις να ανησυχείς για τίποτα.
Μπορείς να κάνεις ανάκτηση του περιεχόμενου του πορτοφολιού σου σε οποιοδήποτε άλλο πατώντας Wallet Recovery και πληκτρολογώντας τις συγκεκριμένες λέξεις με τη σωστή σειρά. Αν χάσεις τα Seed Words & το Πορτοφόλι σου τότε τα περιεχόμενα του έχουν χαθεί για πάντα.
Εφόσον μπορώ να αγοράσω Crypto απευθείας μέσα από Wallets γιατί να χρησιμοποιήσω Exchanges;
Όπως θα δεις, τα περισσότερα από τα Crypto Wallets προσφέρουν, πλέον, επιλογές απευθείας αγοράς ή ανταλλαγής κρυπτονομίσματων μέσα από τις πλατφόρμες τους. Ενώ αποτελεί μια αρκετά βολική υπηρεσία καθώς δεν αλλάζεις περιβάλλον, συνήθως έρχεται με ακριβότερο τίμημα.
Προτίμησε να χρησιμοποιήσεις ένα Crypto Exchange.
Η βολικότητα και η ευκολία (συνήθως), πληρώνονται!
Περισσότερο υλικό για κρυπτονομίσματα:
Εάν σου άρεσε το συγκεκριμένο άρθρο, διάβασε περισσότερα για τα κρυπτονομίσματα στα παρακάτω άρθρα:
Τι είναι το Bitcoin ETF;
Στις 10.01.23, η επιτροπή κεφαλαιαγοράς των Η.Π.Α. (SEC) έδωσε το πράσινο φως σε 11 spot Bitcoin ETFs! 🚦 Οι διαχειριστές…
Κρυπτονομίσματα για Αρχάριους: Τι Είναι και Πώς Λειτουργούν [2024]
🔄 Τελευταία ενημέρωση άρθρου: 10 Μαρτίου 2024 🎁 Πλατφόρμες αγοράς crypto που προσφέρουν bonus εγγραφής…
Δωρεάν Κρυπτονομίσματα – Λίστα με Bonus Εγγραφής [2024]
Λένε πως σε αυτή τη ζωή τίποτα δεν έρχεται δωρεάν. Έτσι και στην περίπτωση των…
Τα Καλύτερα Ανταλλακτήρια Κρυπτονομισμάτων στην Ελλάδα [2024]
🔄 Τελευταία ενημέρωση άρθρου: 21 Φεβρουαρίου 2024 Η απάντηση στην ερώτηση “πώς αγοράζω κρυπτονομίσματα” είναι…
Risk Disclaimer:
ΔΕΝ είμαι επαγγελματίας σύμβουλος επενδύσεων και τα παρακάτω ΔΕΝ αποτελούν προτροπή επένδυσης παρά μονάχα έναν οδηγό για να σε βοηθήσει.
Keep in mind that πάντοτε επένδυση = ρίσκο.
Ειδικά όταν μιλάμε για bitcoin και cryptocurrencies, τα οποία έχουν απίστευτα υψηλά volatilities.
Επένδυσε μόνο χρήματα τα οποία είσαι διατεθειμένος να χάσεις!
Affiliate Disclaimer:
Τα παραπάνω links προς τις υπηρεσίες που αναφέρονται ενδέχεται να είναι affiliate links. Εάν χρησιμοποιήσεις την υπηρεσία μέσα από αυτά τότε βοηθάς το MoneyMinority να συνεχίσει να υπάρχει, χωρίς κάποιο επιπλέον κόστος για εσένα.
Feel free να μην τα χρησιμοποιήσεις εάν δεν το επιθυμείς.
Διάβασε περισσότερα για τα Risk & Affiliate Disclaimers του MoneyMinority.
2 Comments
καλησπέρα και συγχαρητήρια για την καλη δουλεια.. σχετικα με το
(Crypto Wallets & Αποθήκευση Κρυπτονομισμάτων: Ο Απόλυτος Οδηγός [2021] )
ηθελα να ρωτησω…
Εχω ανοικτο το πορτοφολι μου “binance smarrt chain wallet” αλλα δεν εγραψα τις 12 λέξεις…
Δεν μπορω με καποιο τροπο μεσα στο ποστοφολι να δω αυτες τις λέξεις; Υπάρχει ενας οδηγος εδω
https://docs.binance.org/smart-chain/wallet/extension/seed.html
αλλα δε νομίζω οτι η καθοδήγηση ειναι σωστη… προχωρώ σε ολα τα βήματα και τλκ αντι για τις λεξεις μου εμφανιζει ενα ακατέβατο του τυπου jhgdfsfsgfd67fgfdsdfvskjhkjhafdas76.
Ισως υπάρχει και επομενο βημα αλλα δε μπορω να καταλαβω ποιο ειναι. αν μπορειτε θα με βοηθήσετε θα το εκτιμούσα.
ευχαριστώ εκ των πραότερων.
Συγχαρητήρια για τους οδηγούς που έχεις κάνει μέχρι τώρα, εμάς τους ανίδεους μας έχεις βοηθήσει πολύ.
Αν έβαζες και screenshot δλδ πώς γίνονται οι συναλλαγές θα ήταν τέλεια.