Νοητικά Μοντέλα: Πώς να Σκέφτεσαι Καλύτερα με Mental Models [Λίστα]

🔄 Τελευταία ενημέρωση άρθρου: 13 Μαρτίου 2024

⏩ Πήγαινε απευθείας στη λίστα με τα Mental Models ➤

🧠 Τα Νοητικά Μοντέλα (Mental Models) αποτελούν πλαίσια σκέψης τα οποία απλοποιούν το πολύπλοκο και σε βοηθούν να κατανοήσεις τον κόσμο γύρω σου ώστε να είσαι σε θέση να λαμβάνεις καλύτερες αποφάσεις.

Μπορείς να τα σκεφτείς ως εργαλεία και μεθοδολογίες τα οποία μπορείς να χρησιμοποιήσεις οποιαδήποτε στιγμή για να καθαρίσουν την σκέψη σου και να σε οδηγήσουν σε καλύτερες επιλογές.

• Εισαγωγή
• Τι είναι;
• Γιατί να τα Χρησιμοποιήσω;
• Πώς να τα Χρησιμοποιήσω;
• Λίστα Νοητικών Μοντέλων
  1. Κόστος Ευκαιρίας ⚖️
  2. Η Αρχή του Pareto 📊
  3. Νόμος Προσφοράς & Ζήτησης 🎯
  4. Ανατοκισμός 🚀
  5. Αντι-ευθραυστότητα 📦
  6. Skin in the Game 🖐🏻
• Περισσότερο υλικό

---

Εισαγωγή στα Νοητικά Μοντέλα

Αν κάτσεις και το σκεφτείς θα δεις πως η ανθρώπινη εξέλιξη, σε όλους τους τομείς, βασίζεται πάνω σε ένα πράγμα… την ανθρώπινη περιέργεια.

Από την αρχαιότητα μέχρι και σήμερα, είναι ακριβώς αυτή η περιέργεια η οποία λειτουργεί ως κινητήριος δύναμη και ευθύνεται για την αδιάκοπη συσσώρευση γνώσης η οποία, ως επακόλουθο, φέρνει τη συνεχή ανάπτυξη του πολιτισμού μας.

Για παράδειγμα, η περιέργεια για τον ουρανό, μας έκανε να τον παρατηρούμε περισσότερο, να καταγράφουμε αυτά που βλέπουμε και να δημιουργούμε συνεχώς γνώση αλλά και θεωρίες τις οποίες, μέσα στα χρόνια, προσπαθούμε να καταρρίψουμε.

Με το πέρασμα των ετών, ο πολιτισμός μας παρήγαγε όλο και περισσότερη γνώση, την οποία, στη συνέχεια, χρησιμοποιούσε ως βάση για να χτίσει πάνω της και να δομήσει θεωρίες, γνωμικά και αξιώματα.

Ύστερα, πατούσε πάνω στην ήδη υπάρχουσα γνώση και πήγαινε το πράγμα ένα κλικ βαθύτερα, δημιουργώντας… ακόμα περισσότερη γνώση!

🧱 Ο πολιτισμός μας και τα… Lego

Θα μπορούσες να παρομοιάσεις την πρόοδο του πολιτισμού μας, αρκετά αφαιρετικά, με… ένα πύργο φτιαγμένο από τουβλάκια Lego.

Πώς μπορείς να φτιάξεις ένα πύργο από Lego;

Θα χρειαστεί να τοποθετήσεις τα τουβλάκια το ένα πάνω στο άλλο.

Με λίγα λόγια, κάθε Lego έρχεται και κουμπώνει με αυτό που βρίσκεται ακριβώς από κάτω του. Χωρίς εκείνο να αποτελεί τη βάση και τα θεμέλια πάνω στα οποία θα στηριχτεί το επόμενο, ο πύργος δεν μπορεί καν να υπάρξει.

Με παρόμοιο τρόπο λοιπόν, λειτουργεί και η πρόοδος του πολιτισμού μας.

Ας πάρουμε, για παράδειγμα, τον ηλεκτρονικό υπολογιστή 🖥️ και το ηλεκτρικό ρεύμα⚡.

Η ύπαρξη του δεύτερου είναι αναγκαία προϋπόθεση για την δημιουργία του πρώτου.

Πρώτα ανακαλύψαμε το ηλεκτρικό ρεύμα, πειραματιστήκαμε με αυτό, το κατανοήσαμε και το εισάγαμε στη ζωή μας με σκοπό να την κάνουμε καλύτερη.

Η κατανόηση του οδήγησε σε διάφορες, μικρές ή μεγάλες, ανακαλύψεις, μία από τις οποίες ήταν και ο ηλεκτρονικός υπολογιστής.

Εάν επιστρέψουμε στα φανταστικά Lego πυργάκια μας, λοιπόν, ο υπολογιστή θα κατείχε υψηλότερη θέση ενώ το ηλεκτρικό ρεύμα θα αποτελούσε ένα από τα θεμελιώδη τουβλάκια.

Έχω μιλήσει περισσότερο για αυτό το θέμα στο άρθρο των Επενδυτικών Συμβουλών ►

---

🔎 To Specialize or to not Specialize?

Όσο περισσότερο αναπτυσσόταν ο πολιτισμός μας, τόση περισσότερη γνώση παρήγαγε την οποία, στη συνέχεια, χρησιμοποιούσε ως βάση για να χτίσει πάνω της και να δημιουργήσει ακόμα περισσότερη.

Μπορείς εύκολα να φανταστείς, λοιπόν, πως το σύνολο της γνώσης γινόταν ολοένα και πιο πολύπλοκο αλλά και χαοτικό.

Εδώ ρε συ, καινούριο τηλέφωνο με 128GB αγοράζεις και λίγο καιρό μετά λαμβάνεις μηνύματα ότι η μνήμη του έχει γεμίσει και χρειάζεται να αναδιοργανώσεις τα δεδομένα που έχεις μέσα.

Τώρα στ’αλήθεια, έχεις δοκιμάσει να τακτοποιήσεις ποτέ φωτογραφίες και βίντεο από το παρελθόν; Οριακά αδύνατο…

Anyway…

Η ανάγκη για καλύτερη οργάνωση αυτής της γνώσης έφερε την κατηγοριοποίηση της σε αντίστοιχους σχετικούς κλάδους.

Έτσι γεννήθηκε ο κλάδος των μαθηματικών 📐, ο οποίος αποτελεί τη βάση όλων, την γλώσσα της φύσης αλλά και του κόσμου μας.

Μέσα από αυτόν ξεπετάχτηκαν η φυσική ⚛️, η χημεία 🧪, η στατιστική 📊 αλλά και η μηχανική ⚙️.

Η φυσική και η χημεία, γέννησαν την βιολογία 🔬 η οποία καθορίζει την ανθρώπινη ψυχολογία 🧠, η οποία, πακέτο με τα μαθηματικά και την στατιστική, μας φέρνει την οικονομική επιστήμη 🏦.

Όπως καταλαβαίνεις, χωρίς αυτή την κατηγοριοποίηση θα ήταν πολύ δύσκολο να φτάσουμε τον πολιτισμό μας στο επίπεδο που βρίσκεται αυτή τη στιγμή.

Είναι αναπόφευκτο, πλέον, για έναν άνθρωπο της σημερινής κοινωνίας να επιλέγει την απόλυτη εξειδίκευση σε ένα συγκεκριμένο τομέα.

Επιλέγει να αφιερώσει τον πεπερασμένο χρόνο της ζωής του για να μπορέσει να κατανοήσει εις βάθος όλο τον “πύργο γνώσης” του τομέα που έχει επιλέξει αποσκοπώντας στο να γίνει ειδικός σε αυτόν και, γιατί όχι, να βάλει ένα ακόμα “τουβλάκι” στην κορυφή του.

Αν τα καταφέρει, τότε προσφέρει πολλαπλασιαστικό όφελος στην κοινωνία το οποίο θα ωφελήσει τόσο τις τωρινές γενιές, όσο και τις επόμενες.

Ή μάλλον, για να είμαστε ειλικρινείς, μάλλον θα ωφελήσει περισσότερο τις επόμενες…

Εάν πεις πως ένας γυναικολόγος με εξειδίκευση στην εμμηνόπαυση και μία οφθαλμολόγος-χειρουργός με εξειδίκευση στον καταρράκτη είναι γιατροί, θα έχεις απόλυτο δίκαιο.
Παρότι είναι και οι δύο γιατροί, δεν θα επέλεγες έναν από αυτούς για όλα σου τα ιατρικά προβλήματα.

“Ωραία! Άρα ρε συ Sterg, μου λες ότι η λύση είναι να βρω έναν τομέα που με ενδιαφέρει και να εξειδικευτώ σε αυτόν όσο περισσότερο μπορώ.
Έτσι δεν είναι;”

Εάν δεν είναι η πρώτη φορά που διαβάζεις αυτά που γράφω, τότε θέλω να πιστεύω πως μαντεύεις ήδη ότι η απάντηση που θα έδινα στην προηγούμενη ερώτηση θα ήταν: Εξαρτάται!

Η απόλυτη εξειδίκευση θα μπορούσε να μας ρίξει στην “παγίδα” του να τείνουμε να παρατηρούμε και να να ερμηνεύουμε τον κόσμο μονάχα μέσα από το δικό μας πρίσμα, δηλαδή την δική μας οπτική.

Ο κόσμος, από την άλλη, δεν δίνει δεκάρα για την δική μας (ή και οποιαδήποτε άλλη) μονοδιάστατη οπτική καθώς λειτουργεί ολιστικά.

Εάν εσύ τείνεις να βλέπεις μονάχα την οικονομική, την μαθηματική ή την ψυχολογική πλευρά σε κάθε τι από αυτά που καλείσαι να αντιμετωπίσεις στην καθημερινότητα σου ρισκάρεις να κάνεις χειρότερες επιλογές, να είσαι σκληρότερος με τον εαυτό σου και να καταλήγεις ακόμα πιο μπερδεμένος.

🏥 Πάρε, για παράδειγμα, ένα νοσοκομείο.

Ένας οικονομολόγος θα το μελετήσει υπό το πρίσμα της οικονομικής του απόδοσης, ένας επενδυτής υπό το πρίσμα της κερδοφορίας ή/και της ανάπτυξης του, ένας γιατρός θα το εξετάσει ως χώρο εργασίας και πιθανής ανάπτυξης της καριέρας του ενώ ένας ασθενής ως προς το πόσο αποδοτικό θα είναι στην ίαση της ασθένειας του.

Sterg, με μπερδεύεις ρε φίλε!
Το ένα σου ξινίζει, το άλλο σου βρωμάει… Τι σκατά να κάνω δηλαδή;

Είναι δεδομένο πως είναι αδύνατο να εξειδικευτείς σε όλους τους πιθανούς τομείς εκεί έξω. Και τη διάθεση αλλά και την ικανότητα να είχες, δεν σου φτάνει ο χρόνος.

Άρα, τι θα μπορούσες να κάνεις ώστε να σκέφτεσαι καθαρότερα και πιο ολιστικά;

Ευτυχώς για εσένα, υπάρχουν τα Νοητικα Μοντέλα (Mental Models) τα οποία μπορούν να σε βοηθήσουν ακριβώς σε αυτό.

↑ Πίσω στην αρχή

🧠 Τι είναι τα Νοητικά Μοντέλα;

[Mental Models]

Ένα Νοητικό Μοντέλο (Mental Model) αποτελεί ένα μοτίβο, μια έννοια ή ένα πλαίσιο το οποίο σε βοηθάει να κατανοήσεις ευκολότερα το πως λειτουργεί ο κόσμος.
Σκέψου το σαν εργαλείο ή μεθοδολογία την οποία διατηρείς στο μυαλό σου και μπορείς να χρησιμοποιήσεις για να απλοποιήσεις πολύπλοκες καταστάσεις, να κάνεις καλύτερες επιλογές και να ερμηνεύσεις τον κόσμο.

Έστω ότι καλείσαι να λύσεις ένα πρόβλημα. Οποιοδήποτε πρόβλημα.

Τι κάνεις;

Στην καλή περίπτωση, ίσως να αναζητήσεις πιθανές λύσεις στην φίλη μας την Google και να επιλέξεις μία η οποία δείχνει να βγάζει περισσότερο νόημα εκείνη την στιγμή.

Ειδάλλως, ίσως να αφήσεις την ορμή της σκέψης σου να σε οδηγήσει προς κάποια δράση ή να αφεθείς πλήρως στο ένστικτο σου, το οποίο καθορίζεται από παλαιότερες εμπειρίες σου.

Τι θα έλεγες αν, αντί για τα παραπάνω, είχες μια συγκεκριμένη μεθοδολογία μαζί με αντίστοιχα εργαλεία τα οποία θα ήταν διαθέσιμα οποιαδήποτε στιγμή και για οποιαδήποτε κατάσταση ώστε να σε βοηθήσουν να λύσεις το πρόβλημα;

Ε λοιπόν, ένα νοητικό μοντέλο είναι ακριβώς αυτό! Έχει σκοπό να σε βοηθήσει να σκέφτεσαι καθαρότερα, να λαμβάνεις καλύτερες αποφάσεις και να δίνεις μια τάξη στο χάος που λέγεται ζωή.

Και για να σου το κάνω πιο λιανά, μερικά παραδείγματα πάντα βοηθούν να βγάλεις το φίδι από τη τρύπα:

⚖️ Το Κόστος Ευκαιρίας (Opportunity Cost) είναι ένα νοητικό μοντέλο το οποίο, ενώ προκύπτει από την οικονομική επιστήμη, μπορεί να εφαρμοστεί στην καθημερινότητα σου και να σε βοηθήσει να κάνεις πιο αποδοτικές επιλογές.

🔢 Ο Νόμος των Μεγάλων Αριθμών (Law of Large Numbers) αποτελεί ένα νοητικό μοντέλο το οποίο προέρχεται από τη στατιστική και σου λέει πως αν εκτελέσεις το ίδιο πείραμα πάρα πολλές φορές τότε τα αποτελέσματα τείνουν να έχουν την ίδια συχνότητα εμφάνισης. Ενώ προκύπτει από την στατιστική, μπορεί να έχει ευρεία χρήση σε τομείς όπως στο Marketing, στις επιχειρήσεις ή ακόμα και σε επιλογές της προσωπικής σου ζωής.

📜 Μερικά ακόμα χαρακτηριστικά παραδείγματα μπορεί να είναι ο Νόμος της Προσφοράς και Ζήτησης (Supply & Demand) , η Θεωρία Παιγνίων (Game Theory), η Επιστημονική Μέθοδος (Scientific Method), οι Αλγόριθμοι (Algorithms) αλλά και το Ανατοκιζόμενο Επιτόκιο (Compound Interest).

Η ζωή αποτελεί ένα ταξίδι το οποίο δείχνει να σε πηγαίνει από την μία επιλογή στην επόμενη και να σε καλεί να λαμβάνεις συνεχώς αποφάσεις αλλά και να λύνεις νέα προβλήματα.

🛠️ Δες, λοιπόν, τα νοητικά μοντέλα ως εργαλεία τα οποία τοποθετείς σε μία δική σου εργαλειοθήκη.

Κάθε φορά που καλείσαι να λύσεις ένα πρόβλημα, να κάνεις μια επιλογή ή να αναλύσεις μια κατάσταση μπορείς να ανατρέξεις σε αυτή την εργαλειοθήκη και να επιλέξεις τα κατάλληλα εργαλεία.

Σε αντίθεση με την εργαλειοθήκη που έχεις στο μπαλκόνι σου, η εργαλειοθήκη των Mental Models δεν εξοπλίζεται με μια επίσκεψη στο Praktiker.

Είναι κάτι που θα χτίζεις συνεχώς, σταδιακά, κατά τη διάρκεια της ζωής σου.
Είτε προσθέτοντας νέα εργαλεία, είτε εξασκώντας τον εαυτό σου στην χρήση αυτών που ήδη έχεις.

Η ιδέα των Νοητικών Μοντέλων έγινε γνωστή από τον Charlie Munger (κολλητός φίλος του Warren Buffett) ο οποίος αφιερώθηκε στην εξάσκηση τους, τόσο στην προσωπική του ζωή, όσο και στην επαγγελματική, ως επενδυτής.

Θεωρητικά και, εάν τον κρίνουμε σχετικά με την ικανότητα του να αποκτά χρήματα, δείχνει να τα πήγε αρκετά καλά.

↑ Πίσω στην αρχή

❓ Γιατί να χρησιμοποιήσεις Νοητικά Μοντέλα;

Με θυμάμαι να ακούω ένα podcast με καλεσμένο έναν από τους αγαπημένους μου, Naval Ravikant (επενδυτής, startupper & θα τολμούσα να πω μοντέρνος φιλόσοφος), στο οποίο ανέλυε πως δεν θέλει, ούτε και απομνημονεύει τίποτα.

Παραδέχομαι πως ακούγοντας το, με μπέρδεψε.

Πώς γίνεται ένας τύπος σαν τον Naval να λέει ότι δεν θέλει να απομνημονεύει τίποτα; Αν δεν απομνημονεύει τίποτα τότε από που πηγάζει όλη αυτή η γνώση σχετικά με όλα τα θέματα για τα οποία επιλέγει να μας μιλάει;

Σίγουρα υπήρχε κάτι που δεν έπιανα…

“Η γνώση”, μας λέει,” λειτουργεί όπως ένας ουρανοξύστης. Μπορείς να κόψεις δρόμο βασιζόμενος στα εύθραυστα θεμέλια της απομνημόνευσης ή να δημιουργήσεις αργά τα ατσάλινα θεμέλια της κατανόησης”.

Και έχει δίκαιο!

Είναι αδύνατο να αποθηκεύεις στο μυαλό σου όλες τις πληροφορίες που λαμβάνεις εξωγενώς από τον κόσμο – αντ’ αυτού οι άνθρωποι τείνουν να χρησιμοποιούν συγκεκριμένα μοντέλα και συστήματα για να απλοποιούν το χάος και να το οργανώνουν στα δικά τους “κουτάκια”.

Εξάλλου, είναι και λογικό.

Αν γνωρίζεις την μεθοδολογία για να βρίσκεις τη λύση σε ένα πρόβλημα, δεν χρειάζεται να την απομνημονεύεις επιβαρύνοντας περεταίρω την RAM και τον σκληρό δίσκο του εγκεφάλου σου.

Είναι πολύ πιθανό να χρησιμοποιείς ήδη μοντέλα σκέψης χωρίς καν να το γνωρίζεις.

Το πρόβλημα είναι, όπως είπαμε προηγουμένως, πως οι περισσότεροι άνθρωποι τείνουν να εξειδικεύονται σε ένα συγκεκριμένο τομέα, άρα τείνουν να κουβαλάνε παντού και μοντέλα σκέψης που προέρχονται από εκεί.

Τείνουν, λοιπόν, να αναλύουν τις προσλαμβάνουσες και να παίρνουν αποφάσεις με βάση μονάχα τα συγκεκριμένα μοντέλα ρισκάροντας έτσι, να εξετάσουν την κατάσταση μονοδιάστατα και μέσω ενός μόνο πρίσματος.

Το να εξοπλίσεις την εργαλειοθήκη σου με μοντέλα σκέψης από διάφορους κλάδους επιστημών και να είσαι σε θέση να τα χρησιμοποιήσεις όταν καλείσαι να πάρεις μια απόφαση θα σε βοηθήσει πολλαπλά.

↑ Πίσω στην αρχή

🧭 Πώς να χρησιμοποιήσεις τα Νοητικά Μοντέλα;

Ο Bruce Lee είχε πει πως θα φοβόταν, πολύ περισσότερο, έναν άνθρωπο ο οποίος έχει εξασκηθεί στην ίδια κλωτσιά για 10.000 φορές παρά έναν άνθρωπο που έχει εξασκηθεί σε 10.000 διαφορετικές κλωτσιές, από μια φορά.

Τι θέλει να πει ο ποιητής;

Από τα χιλιάδες νοητικά μοντέλα που έχουν εφευρεθεί μέσα στην ανθρώπινη ιστορία υπάρχουν κάποια που βρίσκουν ευρεία εφαρμογή στην καθημερινή ζωή και αποτελούν χρήσιμα εργαλεία σε ένα ευρύ φάσμα καταστάσεων.

Ο Charlie Munger είχε πει πως “80 ή 90 σημαντικά νοητικά μοντέλα αρκούν για να σε μετατρέψουν σε ένα “σοφό” άνθρωπο. Και από αυτά, μονάχα μια “χούφτα” θα καλεστούν να σηκώσουν το πιο βαρύ φορτίο”.

Είναι προτιμότερο, λοιπόν, να κατανοήσεις εις βάθος και να χρησιμοποιείς έμπρακτα στην καθημερινότητα σου μερικά από αυτά, παρά να τα γνωρίζεις όλα απέξω.

Και για να επιστρέψω στο προηγούμενο παράδειγμα της εργαλειοθήκης:

Είναι ωραίο να έχεις πάρα πολλά εργαλεία στην διάθεση σου. Είναι, όμως, αποδοτικότερο να χρησιμοποιείς αυτά που γνωρίζεις πως λειτουργούν.

⚠️ Σημείωση:
Όπως και οτιδήποτε σε αυτή τη ζωή, έτσι και τα Νοητικά Μοντέλα δεν θα πρέπει να υιοθετούνται άκριτα απλά και μόνο επειδή έχουν υιοθετηθεί από την συντριπτική πλειοψηφία του κόσμου. Κάτι το οποίο δουλεύει για εσένα, μπορεί να μην δουλέψει για κάποιον άλλον και τούμπαλιν.
Διάβασε τα, κατανόησε τα, δοκίμασε τα και δες ποια από αυτά δουλεύουν για εσένα.

↑ Πίσω στην αρχή

🗂️ Κατηγορίες Νοητικών Μοντέλων

Τα νοητικά μοντέλα προέκυψαν από διάφορους κλάδους επιστημών μετά από χρόνια ζύμωσης, προόδου και αυτοαμφισβήτησης.

Τέτοιοι κλάδοι είναι:

• η Οικονομία 🏦
• η Στατιστική 📊
• η Ψυχολογία 🧠
• η Φιλοσοφία 🤔
• τα Μαθηματικά 📐
• η Φυσική ⚛️
• η Μηχανική ⚙️
• η Χημεία 🧪
• η Βιολογία 🔬

↑ Πίσω στην αρχή

Η Απόλυτη Λίστα με Νοητικά Μοντέλα [Mental Models]

Ακολουθεί μια λίστα που περιλαμβάνει, επιγραμματικά, κάποια από τα πιο σημαντικά νοητικά μοντέλα τα οποία προσπαθώ να χρησιμοποιώ εγώ στην καθημερινότητα μου.

Για κάθε ένα από αυτά, θα προσπαθήσω να γράψω ένα αναλυτικό άρθρο στο Blog ώστε να βρεις περισσότερες πληροφορίες, να δεις τι λέει και, εάν πιστεύεις ότι θα κάνει καλύτερη τη ζωή σου, να το υιοθετήσεις και εσύ.

Πάμε:

⚖️ Κόστος Ευκαιρίας (Opportunity Cost)

Το Κόστος Ευκαιρίας (Opportunity Cost) μας δείχνει ποια είναι η αξία όλων των εναλλακτικών κάθε φορά που λαμβάνουμε μια απόφαση. Με άλλα λόγια, μας δείχνει ποιο είναι το κόστος της θυσίας ή το διαφυγόν κέρδος μίας επιλογής που δεν κάναμε γιατί αποφασίσαμε να κάνουμε κάτι άλλο.

Σε κάνει να σκεφτείς με ποιο τρόπο θα πρέπει να χρησιμοποιηθούν οι πεπερασμένοι πόροι που έχεις στη διάθεση σου (χρόνος, χρήμα, αγαθά) ώστε να καλύψεις με όσο πιο αποδοτικό τρόπο γίνεται, όσο το δυνατόν περισσότερες ανάγκες.

Με λίγα λόγια, έρχεται να μας δείξει πως να κάνουμε πιο αποδοτικές επιλογές έχοντας ως δεδομένο το ότι είναι αδύνατο να έχεις και την πίτα ολόκληρη αλλά και τον σκύλο χορτάτο.

📚 Διάβασε περισσότερα για το Κόστος Ευκαιρίας ➤

📊 Η Αρχή του Pareto (Κανόνας 80:20)

Η Αρχή του Παρέτο (Pareto Principle) αποτελεί ένα νοητικό μοντέλο το οποίο παρατηρεί μια άνιση σχέση ανάμεσα σε αποτέλεσματα και αιτίες.

80% Αποτελεσμάτων ← 20% Προσπάθειας

Εάν εργάζεσαι στις πωλήσεις ή είσαι επιχειρηματίας είμαι σίγουρος πως θα έχεις
παρατηρήσει ότι η συντριπτική πλειοψηφία του τζίρου σου προέρχεται από λίγους
και συγκεκριμένους πελάτες.
Το 20% των πελατών προσφέρει το 80% των εσόδων.

Εάν από την άλλη είσαι manager σε κάποιο τμήμα ίσως να έχεις παρατηρήσει ότι το
μεγαλύτερο μέρος της παραγωγικής δουλειάς γίνεται από μερικούς εργαζομένους.
Το 20% των εργαζομένων παράγει το 80% της δουλειάς.

Και ενώ το συγκεκριμένο μοντέλο δεν αποτελεί κάποιον αυστηρό κανόνα, παρατηρεί πως τα περισσότερα πράγματα στη ζωή δεν είναι ομοιόμορφα κατανεμημένα καθώς η πλειοψηφία των αποτελεσμάτων προκύπτει από τη μειοψηφία της προσπάθειας.

Σου δίνει μια πυξίδα η οποία μπορεί να σε καθοδηγήσει ως προς το τι είναι σημαντικό και τι όχι έτσι ώστε να διαμοιράσεις αποδοτικότερα τον χρόνο, τα εφόδια αλλά και την προσπάθεια σου.

Με λίγα λόγια πώς, με λιγότερο κόπο, μπορείς να αποκομίσεις καλύτερα αποτελέσματα.

📚 Διάβασε περισσότερα για την Αρχή του Pareto ➤

🎯 Ο Νόμος της Προσφοράς και της Ζήτησης

Ο Νόμος Προσφοράς και Ζήτησης επιδιώκει να συνδυάσει δύο θεμελιώδεις οικονομικές δυνάμεις σε μια αγορά οι οποίες δείχνουν πώς αλλαγές στην τιμή ενός αγαθού, ενός εμπορεύματος ή ενός προϊόντος επηρεάζουν την προσφορά και τη ζήτηση του.

Όσο αυξάνεται η τιμή ↑, τόσο μειώνεται η ζήτηση ↓ και αυξάνεται η προσφορά ↑.
Αντίθετα, όσο μειώνεται η τιμή ↓, τόσο αυξάνεται η ζήτηση ↑ και μειώνεται η προσφορά ↓.

Ο συγκεκριμένος νόμος αποτελεί (ίσως) τον βασικότερο νόμο της Οικονομικής Επιστήμης και μπορεί να χρησιμοποιηθεί

📚 Διάβασε περισσότερα για την Νόμο Προσφοράς και Ζήτησης ➤

🚀 Το Ανατοκιζόμενο Επιτόκιο

Το φαινόμενο του Ανατοκιζόμενου Επιτοκίου αυτό δείχνει να είναι η ακρογωνιαία λίθος σύμφωνα με την οποία δημιουργήθηκαν οι τεράστιες περιουσίες επενδυτών και επιχειρηματιών όπως ο Warren Buffett, ο Jeff Bezos και ο Elon Musk.

Προέρχεται από την επιστήμη των Μαθηματικών αλλά χρησιμοποιείται, κατά κόρον, στα Οικονομικά και λαμβάνει δράση όταν ο τόκος που προκύπτει από το αρχικό κεφάλαιο προστίθεται σε αυτό και ξανά τοκίζεται.

Συνοπτικά, αφορά το επιτόκιο που αποφέρει το επιτόκιο.

Θα εκπλαγείς από το πόσο πολύ μπορεί να βοηθήσει, τόσο τις οικονομικές μας αποφάσεις, όσο και τις προσωπικές μας σχέσεις και συνήθειες.

📚 Διάβασε περισσότερα για το Ανατοκιζόμενο Επιτόκιο ➤

📦 Αντι-ευθραυστότητα / Anti-fragility

Οποιοδήποτε σύστημα ή αντικείμενο μπορεί να μπει σε μία από τις 3 κατηγορίες: Εύθραυστο, Ανθεκτικό ή Αντι-εύθραυστο:

↳ Αν είναι εύθραυστο (fragile), “χάνει” από την πίεση, την αβεβαιότητα και την μεταβλητότητα.

Εάν ρίξεις ένα γύαλινο ποτήρι από το γραφείο, αυτό θα σπάσει: είναι εύθραυστο.

↳ Αν είναι ανθεκτικό (robust), δεν επηρεάζεται καθόλου.

Εάν ρίξεις ένα άλλο ποτήρι από το γραφείο, αλλά αυτή τη φορά είναι πλαστικό, δεν θα επηρεαστεί καθόλου: είναι ανθεκτικό

↳ Αν είναι αντιεύθραυστο (anti-fragile), “κερδίζει” από την πίεση, την αβεβαιότητα και την μεταβλητότητα.

Εάν αναρωτιέσαι τι μπορεί να δέχεται πιέσεις και να ευνοείται, τότε ρίξε μία ματιά σε κάποια χαρακτηριστικά παραδείγματα:

Το μυϊκό και το ανοσοποιητικό σύστημα, ο κλάδος των αερομεταφορών, η Λερναία Ύδρα, η επιχειρηματικότητα κ.ο.κ.

📚 Διάβασε περισσότερα για την Αντιευθραυστότητα/Antifragility ➤

🖐🏻 Skin in the Game / Προσωπικό Διακύβευμα

Το Skin in the Game αναφέρεται στο τι διακυβεύει/ρισκάρει μία πλευρά όταν λαμβάνει μία απόφαση.

Όταν ένα άτομο ή ένας οργανισμός έχει κάτι να χάσει όταν το αποτέλεσμα της απόφασης πάει στραβά, έχει μεγαλύτερο κίνητρο να εξασφαλίσει την επιτυχία του.

Κοινώς, όσα πιο πολλά έχεις να χάσεις, τόσο πιο πολύ σε ενδιαφέρει το αποτέλεσμα μίας πράξης ή μιας απόφασης, τόσο περισσότερο θα δουλέψεις για να πάρεις την σωστή απόφαση.

Έτσι εξηγείται το πώς αυτοί που έχουν να χάσουν τα περισσότερα είναι, συνήθως, αυτοί που κερδίζουν στο τέλος.

📚 Διάβασε περισσότερα για το Skin in the Game ➤

Περισσότερο διάβασμα

Εάν σου άρεσαν τα νοητικά μοντέλα τότε ρίξε μια ματιά σε:

🪒 Φιλοσοφικά Ξυράφια: αποτελούν εργαλεία κριτικής σκέψης τα οποία θα σε βοηθήσουν να αξιολογείς και να αναλύεις ευκολότερα επιχειρήματα και ιδέες.

🧠 9 έννοιες και μοτίβα τα οποία επιχειρούν να εξηγήσουν την ανθρώπινη συμπεριφορά και θα σε κάνουν πιο έξυπνο.

Το παρόν άρθρο αποτελεί μια λίστα η οποία συνεχώς θα εμπλουτίζεται με όλο και περισσότερα mental models.

Για να μην χάσεις κανένα update, κάνε εγγραφή στο δωρεάν Newsletter παρακάτω: