Εάν ασχολείσαι με επενδύσεις οποιασδήποτε μορφής: είτε αυτές αφορούν προϊόντα χρηματιστηρίου όπως μετοχές είτε ακόμα πιο υψηλού ρίσκου όπως τα κρυπτονομίσματα, είμαι σίγουρος πως θα έχεις παρατηρήσει μία ραγδαία πτώση αποδόσεων σε όλο το φάσμα.
Ο S&P500 βρίσκεται 15% χαμηλότερα από την αρχή του έτους, ο Nasdaq 28%, ενώ μεμονωμένες μετοχές εταιρειών έχουν χτυπηθεί εξαιρετικά δυνατά.
Αρκεί να ρίξεις μια ματιά σε μετοχές όπως αυτή του φίλου Zuckerberg η οποία διαπραγματεύεται 66% χαμηλότερα, του Netflix 49% και της Tesla 48%.
Αν τώρα ρίξεις μια καλύτερη ματιά και στα assets υψηλότερου ρίσκου τότε είναι πραγματικά να κλαίνε και οι ρέγγες…
Το Bitcoin βρίσκεται 64% χαμηλότερα σε σχέση με περσυ, το Ethereum 70% ενώ κάποια άλλα κρυπτονομίσματα έχουν σβηστεί εντελώς από τον χάρτη.
Προς τι, όμως, όλος αυτός ο χαμός; Τι συμβαίνει και που οφείλεται η πτώση;
Γιατί πέφτουν τα κρυπτονομίσματα και το χρηματιστήριο σήμερα; Τι συμβαίνει;
Για τους ελάχιστους που δεν το έχουν πάρει χαμπάρι ακόμα, η περίοδος που διανύουμε αυτή τη στιγμή αποτελεί μία κλασική περίοδο σύσφιξης.
Αλήθεια, πότε μπαίνεις – ή έστω, αρχίζεις να μπαίνεις – σε μία περίοδο σύσφιξης;
Και όπως τείνω να λέω συνεχώς στον εαυτό μου προσπαθώντας να τον πείσει να πάει γυμναστήριο: Όταν έχει προηγηθεί μία περίοδος μακράς χαλάρωσης.
Τα τελευταία χρόνια και δη, κατά την περίοδο της πανδημίας, βρισκόμασταν ακριβώς σε μία τέτοια περίοδο.
Η νομισματική πολιτική των κεντρικών τραπεζών ολόκληρου του πλανήτη ήταν ιδιαίτερα χαλαρή με αποτέλεσμα να ευνοείται ο φθηνός δανεισμός ο οποίος καθιστούσε το κόστος του χρήματος ιδιαίτερα χαμηλό.
Και όταν το χρήμα είναι φθηνό, συμβαίνουν δύο πράγματα:
- Η διάθεση για ρίσκο αυξάνεται ⬆
εξού και η φρενήρης άνοδος της συντριπτικής πλειοψηφίας των επενδυτικών προϊόντων τα προηγούμενα χρόνια - Η ποσότητα του χρήματος στην αγορά, επίσης, αυξάνεται ⬆
Με μεγαλύτερες ποσότητες χρήματος διαθέσιμες στην αγορά, οι τιμές των αγαθών τείνουν να παίρνουν την ανιούσα καθώς οι άνθρωποι προτίθενται (και έχουν) να διαθέσουν περισσότερα χρήματα για να τα αποκτήσουν.
Ώπα, μήπως χτυπάει κάποιο καμπανάκι εδώ;
Ένας από τους ορισμούς του πληθωρισμού είναι πως μία μεγάλη ποσότητα χρημάτων διεκδικεί μία, όχι τόσο μεγάλη ποσότητα, αγαθών.
Ο υψηλός πληθωρισμός τώρα, αποτελεί ένα τεράστιο πρόβλημα για οποιαδήποτε οικονομία στον κόσμο το οποίο:
- στην καλύτερη, μειώνει την αγοραστική δύναμη των ανθρώπων – ιδιαίτερα χαμηλόμισθων και συνταξιούχων οι οποίοι πλήττονται ασύγκριτα περισσότερο σε σύγκριση με αυτούς που έχουν στην κατοχή τους assets που κερδίζουν από τον πληθωρισμό (μετοχές, real estate κτλ)
- ενώ στην χειρότερη, καταστρέφει ολοσχερώς ολόκληρες οικονομίες – βλέπε την πτώση της ρωμαϊκής αυτοκρατορίας ή της δημοκρατίας της Βαϊμάρης
Ένας ακόμα ρόλος των κεντρικών τραπεζών είναι η εποπτεία και η διατήρηση του πληθωρισμού σε ελεγχόμενα επίπεδα – τα οποία, by the book, ορίζονται στο 2% ετησίως
Και όταν ο πληθωρισμός ξεφύγει από αυτό το όριο, τι κάνουν;
Προσπαθούν να πλήξουν την ζήτηση στην οικονομία!
Γιατί, όμως, να κάνουν κάτι τέτοιο;
Σύμφωνα με τον βασικότερο νόμο της οικονομικής επιστήμης, αυτόν της Προσφοράς & Ζήτησης:
Όταν η Ζήτηση ↓ μειώνεται (με την Προσφορά σταθερή) τότε μειώνεται και η Τιμή ↓
Άρα, αν ο σκοπός μας είναι η μείωση του πληθωρισμού, δηλαδή των τιμών, πρέπει να μειώσουμε την ζήτηση.
Πώς μπορούν να το κάνουν αυτό;
Ένα από τα εργαλεία που έχουν στην διάθεση τους είναι η αυξομείωση των κεντρικών επιτοκίων δανεισμού.
Εάν τα αυξήσουν, τότε ο δανεισμός γίνεται ακριβότερος για ολόκληρη την οικονομία ενώ το ήδη υπάρχον χρέος μετατρέπεται σε ακόμα ακριβότερο.
Έτσι, η διάθεση για ρίσκο μειώνεται, η εξυπηρέτηση δανείων γίνεται πιο δύσκολη και οι προτεραιότητες των πολιτών αλλά και των επιχειρήσεων αλλάζουν.
Όταν το στεγαστικό σου γίνεται πιο ακριβό, απολύουν τον γείτονα και η επιχείρηση σου υπολειτουργεί, η κατανάλωση είναι τελευταίο πράγμα που έχεις στο μυαλό σου.
Άρα η πολυπόθητη μείωση της ζήτησης έρχεται και οι τιμές αρχίζουν να ξεφουσκώνουν σιγά σιγά.
Ναι, αλλά γιατί πέφτει το Χρηματιστήριο; (και τα Κρυπτονομίσματα)
Αναφέραμε προηγουμένως πως η αύξηση επιτοκίων, μειώνει τη γενικότερη ανοχή ρίσκου στην αγορά.
Η μείωση του ρίσκου τείνει να διώχνει τους επενδυτές μακριά από assets υψηλότερου κινδύνου και να τους οδηγεί σε assets χαμηλότερου κινδύνου.
Και πράγματι, σκέψου το: γιατί να αναλάβει κανείς το υψηλότερο ρίσκο του να επενδύσει σε μετοχές (ή κρυπτονομίσματα) όταν οι προβλέψεις για την πορεία της οικονομίας στο άμεσο μέλλον είναι δυσοίωνες;
Πόσο μάλλον, όταν assets χαμηλότερου ρίσκου αρχίζουν να προσφέρονται με ολοένα και υψηλότερες αποδόσεις.
Κοινώς, γιατί να μην επενδύσω σε ένα κρατικό ομόλογο για το οποίο εγγυάται το κράτος των Η.Π.Α. όταν αυτό προσφέρει 3% και 4% και να επενδύσω σε κάποια εταιρεία με τέτοιο μακροοικονομικό περιβάλλον;
Τουλάχιστον μέχρι αυτό να αλλάξει και πάλι…
Ποια είναι η κατάληξη;
Όπως καταλαβαίνεις, πάντοτε ελλοχεύει ο κίνδυνος του να συσφίξουμε τα πράγματα. Σε τέτοιο βαθμό που θα βάλουμε την οικονομία σε ύφεση.
Σκοπός των κεντρικών τραπεζών είναι να πλήξουν την ζήτηση τόσο… όσο. Ούτε περισσότερο, ούτε λιγότερο.
Ισχυρίζονται πως αν ρισκάρουν να αφήσουν τον πληθωρισμό ανεξέλεγκτο δεν υπάρχουν χρηματοοικονομικά εργαλεία να σώσουν την κατάσταση. Από την άλλη, αν μπούμε σε ύφεση, απλά θα ανοίξουν την στρόφιγγα ξανά και θα τροφοδοτήσουν την οικονομία με φθηνό χρήμα.
Ο πρόεδρος της Κεντρικής Τράπεζας της Αμερικής Jerome Powell το ονόμασε “Soft Landing” (μία ήρεμη προσγείωση) ενώ ο Ray Dalio “a Beautiful Deleveraging” (μια όμορφη απομόχλευση).
Τι θα γίνει στην πραγματικότητα; Κανείς δεν γνωρίζει! Εδώ θα είμαστε να τα συζητάμε…
Όπως καταλαβαίνεις, όλα όσα ανέφερα αποτελούν μια υπερ-απλουστευμένη εκδοχή του θέματος.
Το όμορφο και παράλληλα τρομαχτικό με την οικονομία είναι ότι αποτελεί ένα χαοτικό περιβάλλον το οποίο αλλάζει και μεταβάλλεται συνεχώς.
Οι μεταβλητές που την επηρεάζουν, η κάθε μία με τη δική βαρύτητα, είναι πραγματικά ατελείωτες.
Οπότε μην ψάχνεις για πανάκειες λύσεις ή μοναδικές αναλύσεις που καταφέρνουν να τα εξηγήσουν όλα. Τα πράγματα δεν είναι ποτέ μαύρα, ούτε άσπρα.
