Φαντάσου ότι είσαι ένας ντετέκτιβ ο οποίος προσπαθεί να δώσει λύσει σε μία περίπλοκη υπόθεση με πολλούς πιθανούς υπόπτους και στοιχεία.
Θα ήταν πολύ εύκολο να αναλώσεις τον χρόνο σου εξετάζοντας την κάθε μικρο-λεπτομέρεια και ανακρίνοντας τους πάντες και τα πάντα.
Αλλά, τι θα κατάφερνες έτσι;
Το πιο πιθανό είναι ότι σπαταλούσες πολύτιμο χρόνο όντας μη-αποδοτικός καταλήγοντας να παραλύσεις από την υπερ-ανάλυση…
(Αυτό που στο χωριό μου ονομάζουν analysis paralysis)
Τι ωραία που θα ήταν να υπήρχαν εργαλεία τα οποία θα σου επέτρεπαν να “κόψεις” γρήγορα γρήγορα τα μη-σχετικά στοιχεία και υπόπτους ώστε να επικεντρωθείς σε αυτούς που αξίζουν πραγματικά.
Ε, μάντεψε! Υπάρχουν και ονομάζονται φιλοσοφικά ξυράφια (philosophical razors)!
Συγνώμη, πώς ονομάζονται;
🪒 Τι είναι τα Φιλοσοφικά Ξυράφια (Philosophical Razors);
Θα λέγαμε ότι αποτελούν εργαλεία κριτικής σκέψης τα οποία βοηθούν έναν άνθρωπο να αξιολογήσει και να αναλύσει επιχειρήματα, ιδέες και ερωτήσεις.
Πώς;
Λειτουργούν ακριβώς όπως ένα ξυράφι, μόνο που αντί για τρίχες, “κόβουν” τα περιττά μέρη ενός επιχειρήματος κρατώντας μονάχα αυτά που έχουν ουσιαστική σημασία. Θα έλεγε κανείς ότι κάνουν τα πράγματα πιο απλά κόβοντας οτιδήποτε περιττό εκτός.
Στην σπάνια περίπτωση που τυγχάνει να είσαι ένας απλός άνθρωπος και όχι ένας ντετέκτιβ που λύνει μυστήρια, μην ανησυχείς… θα είναι χρήσιμα και για σένα!
Χωρίς να χάσουμε περισσότερο χρόνο, ακολουθούν 7 από τα πιο χρήσιμα ξυράφια εκεί έξω.
Καφεδάκι και πάμε!
- Το ξυράφι του Occam: η πιο απλή εξήγηση είναι, συνήθως, και η σωστότερη
- Το ξυράφι του Grice: μη λες τίποτα περισσότερο από τα απαραίτητα
- Το ξυράφι του Hanlon: η βλακεία και η ανικανότητα είναι πιο συνηθισμένη από τον δόλο
- Το ξυράφι του Alder: εάν κάτι δεν μπορεί να αποδειχτεί με πείραμα, δεν αξίζει καν να το συζητάμε
- Το ξυράφι του Hume: για να υποστηριχτεί ένας ισχυρισμός χρειάζεται επαρκή και αντίστοιχης βαρύτητας στοιχεία
- Το ξυράφι του Hitchens: ένας ισχυρισμός χωρίς στοιχεία, μπορεί κάλλιστα να απορριφθεί χωρίς στοιχεία
- Το ξυράφι του Feynman: εάν δεν μπορείς να το εξηγήσεις με απλά λόγια, τότε δεν το έχεις καταλάβει
Το ξυράφι του Όκαμ – Occam’s Razor
ή αλλιώς, η μαγεία κρύβεται στην απλότητα
Μπαίνεις στο διαμέρισμα σου και αντικρίζεις το αγαπημένο σου βάζο, χίλια κομμάτια.
Δυο τινά: Είτε το βάζο έπεσε μόνο του, είτε το έριξε η γάτα σου η οποία τυγχάνει να είναι και μόνη στο σπίτι.
Ποιον θα κατηγορήσεις;
Αν επιλέξεις να συμβουλευτείς το ξυράφι του Όκκαμ τότε… την γάτα σου!
🪒 Τι λέει το ξυράφι του Όκαμ:
Δεδομένου του ότι η γάτα ήταν το μοναδικό έμβιο ον στο σπίτι και δεν έγινε κάποιος σεισμός, είναι λογικό να επιρρίψεις την ευθύνη της ζημιάς σε αυτή.
Αποτελεί την πιο απλή και εύκολη απάντηση η οποία συγκεντρώνει και τις περισσότερες πιθανότητες να είναι και η σωστή.
Ναι, φυσικά θα μπορούσες να μπεις στην διαδικασία να πεις ότι κάποιος παραβίασε την μπαλκονόπορτα ή να καταλογίσεις την ευθύνη σε δαίμονες και φαντάσματα αλλά με αυτό τον τρόπο αυξάνεις την πολυπλοκότητα της εξήγησης.
Είναι πάντοτε σωστό το ξυράφι του Όκαμ; Φυσικά και όχι!
Μην ξεχνάς πως δεν αποτελεί άγραφο νόμο της φύσης ούτε κάποιο αυστηρό κανόνα.
Από την άλλη, είναι ικανό να σε βοηθήσει στις περισσότερες πτυχές της καθημερινότητας σου; Φυσικά και ναι!
Κάθε φορά που προσπαθείς να δώσεις μία εξήγηση για κάτι δοκίμασε να ρωτήσεις πρώτα τον εαυτό σου:
“Ποια είναι η πιθανότερη και πιο απλή εξήγηση για αυτό που συμβαίνει;”
Αυτό δεν σημαίνει ότι πρέπει να αποκλείσεις αυτόματα οποιαδήποτε εξήγηση είναι πολύπλοκη ή ακούγεται κάπως “τραβηγμένη”.
Αλλά όταν έχεις πονοκέφαλο, κρίνεται αρκετά πιο πρακτικό να ξεκινήσεις υποθέτοντας ότι προέρχεται από τις 9 συνεχόμενες ώρες μπροστά στον υπολογιστή παρά σε κάποιο καρκινικό όγκο στο κρανίο σου.
Το ξυράφι αποδίδεται στον Άγγλο φιλόσοφο του 14ου αιώνα, Γουλιέλμο του Όκαμ και μπορεί να την συναντήσεις ως “αρχή της οικονομίας” ή “αρχή της απλότητας”.
Με λίγα λόγια: Κανείς δεν χρειάζεται να προβαίνει σε περισσότερες εικασίες από όσες είναι απαραίτητες.
🚨 Προσοχή:
Η μέθοδος αυτή υποθέτει ότι όλα τα δεδομένα βρίσκονται στο τραπέζι – αν η απλούστερη εξήγηση είναι απλούστερη επειδή δεν συμπεριλήφθηκαν όλα τα δεδομένα, τότε οι πιθανότητες να κάνει λάθος το ξυράφι αυξάνονται δραματικά.
Το ξυράφι του Γκρις – Grice’s Razor
ή αλλιώς, αυτό που εννοείς έχει παραπάνω σημασία από αυτό που πραγματικά λες
Μεταξύ μας τώρα, δεν εκτιμάς και εσύ περισσότερο τον συνομιλητή σου όταν:
- …μπαίνει απευθείας στο θέμα, αντί να σου αραδιάσει 2 εισαγωγικές παραγράφους στο πρωινό email της δουλειάς;
- …εξιστορεί μονάχα τα βασικά σημεία από το χθεσινό (αδιάφορο) όνειρο που είδε και δεν αναπτύσσει κάθε λογής περιττή λεπτομέρεια;
- …χρησιμοποιεί απλές λέξεις και κατανοητή ορολογία όταν προσπαθεί να σου εξηγήσει κάτι που δεν γνωρίζεις και δεν μπλέκει με τεχνικούς όρους και γλώσσα που θα σε μπερδέψουν ακόμα περισσότερο;
Σε περίπτωση που κουνάς το κεφάλι σου σαν σκύλος, η ερώτηση ήταν ρητορική.
Ο βρετανός φιλόσοφος Paul Grice έρχεται να μας δώσει το ξυράφι του με το οποίο μας προτρέπει να κόβουμε όλες τις περιτές φαμφάρες και να κρατάμε μονάχα την ουσία στην επικοινωνίας μας.
Κοινώς, μας δείχνει την αξία της απλότητας όταν προσπαθούμε να ερμηνεύσουμε το νόημα.
🪒 Τι λέει το ξυράφι του Grice:
Θα μου πεις: “Και πως μπορώ να το ξέρω; Ο καθένας είναι υπεύθυνος για αυτά που λέει και όχι για αυτά που μπορεί κάποιος να καταλαβαίνει.”
Και θα συμφωνήσω!
Η πραγματικότητα όμως, δείχνει ότι οι περισσότεροι από εμάς είμαστε κακοί συνομιλητές, μη-ικανοί να επικοινωνήσουμε σωστά ή αποδοτικά αυτό που θέλουμε.
Τις περισσότερες φορές από λάθος ή ανικανότητα, ενώ άλλες φορές σκόπιμα με δόλο.
Παρά την πρόθεση, σε όλους μας τυχαίνει να μην βρίσκουμε τις λέξεις ή τα παραδείγματα για να εκφράσουμε αυτό που πραγματικά θέλουμε.
Το ξυράφι του Grice αποτελεί ένα εργαλείο το οποίο έρχεται να αναπτύξει τις επικοινωνιακές μας δεξιότητες προτρέποντας μας να είμαστε ξεκάθαροι, συνοπτικοί και να αποφεύγουμε επιπλέον πληροφορίες όπου δεν είναι απαραίτητες.
Με λίγα λόγια: Αντί να στέκεσαι σε κουβέντες, λάθος ορολογίες και ασήμαντες λεπτομέρειες, δες που πραγματικά δείχνει το δάχτυλο του συνομιλητή σου.
Το ξυράφι του Χάνλον – Hanlon’s Razor
ή αλλιώς, ο δόλος είναι πιο σπάνιος από τη βλακεία
Και μίας και είπαμε δόλο…
- …Δευτέρα πρωί, έχεις αργήσει στη δουλειά, βρίσκεσαι κολλημένος στην Τσιμισκή και το καλύτερο; Ο μπροστινός σου αργεί να ξεκινήσει σε κάθε φανάρι, σε κόβει εμφανώς και δεν λέει να κάτσει στην λωρίδα του.
- …πας να αγοράσεις νέα αθλητικά παπούτσια και ο πωλητής είναι αγενής, δεν εξυπηρετεί όπως θα έπρεπε και δείχνει απρόθυμος να σου δώσει τη λύση που θέλεις.
- …ένας συνάδελφος σου ξεχνάει να σου αναφέρει ένα πολύ σημαντικό deadline με αποτέλεσμα το 6μηνο project που έχεις αναλάβει να μην πάρει την αξιολόγηση που του αξίζει από την διοίκηση.
Τι έγινε και μετατράπηκαν όλοι σε μαλάκες και τα έβαλαν μαζί σου; Γιατί σου το κάνουν αυτό; Είναι προσωπικό; Τι τους έκανες;
Όχι, όχι, μην ανησυχείς… Δεν είσαι δα και τόσο ιδιαίτερος φίλ@ μου…
Κατά πάσα πιθανότητα, δεν τους έκανες τίποτα!
Ο Hanlon έρχεται να μας δώσει ένα φιλοσοφικό ξυράφι το οποίο μας λέει πως μάλλον έχεις αποδώσει σε κακία αυτό που θα έπρεπε να έχεις αποδώσει σε… βλακεία!
Τι σημαίνει αυτό;
Τις περισσότερες φορές…
- …ο μπροστινός σου δεν είναι αγενής, δεν τα έχει μαζί σου ούτε θέλει να σε καθυστερήσει στην δουλειά. Είναι απλά αφηρημένος γιατί σκέφτεται τα δικά του προβλήματα, είναι καινούριος οδηγός ή απλά βαριέται να οδηγήσει όπως πρέπει.
- …ο πωλητής χώρισε με την κοπέλα του το πρωί, δουλεύει υπερωρίες ή σφαδάζει από τον πόνο της ορθοστασίας καθώς είναι 20.30 και σε λίγο τελειώνει η βάρδια του.
- … ο συνάδελφος σου είναι απλά ένας εγωκεντρικός τεμπέλης που δεν ενδιαφέρεται για κανέναν άλλον πέρα από τον εαυτό του.
🪒 Τι λέει το ξυράφι του Hanlon:
Η ζωή είναι ένα single player game και όλοι οι άνθρωποι είναι απασχολημένοι μονάχα με τον εαυτό τους με την συντριπτική πλειοψηφία των πράξεων τους να αφορούν μονάχα τους ίδιους και όχι τρίτους.
Με λίγα λόγια: Αν κάποιος κάνει κάτι που σε επηρεάζει αρνητικά, δεν σημαίνει ότι το κάνει επειδή έχει κακή πρόθεση, τα έχει βάλει μαζί σου ή θέλει να σε βλάψει σκόπιμα.
Είναι πιθανότερο να είναι απρόσεκτος, χαζός, αδαής, άχρηστος ή, απλά, να μην είναι ενήμερος για το πως σε επηρεάζουν τα αποτελέσματα των πράξεων του.
Κοινώς, δεν είσαι το κέντρο του κόσμου… τελείωνε! Προσπάθησε να είσαι πιο υπομονετικός με τους ανθρώπους, δεν είναι κακοί (εκτός από τις στιγμές που είναι…).
🚨 Προσοχή:
Ναι, όλα καλά, το ανθρώπινο χαρακτηριστικό της βλακείας είναι πιο σύνηθες από αυτό του δόλου, αλλά…
Κάποιες φορές μπορεί όντως κάποιος να θέλει να σε βλάψει: χρησιμοποίησε κοινή λογική και προαίσθημα ώστε να προστατευτείς!
Το ξυράφι του Χιούμ – Hume’s Razor
ή αλλιώς, οι αιτίες πρέπει να είναι ανάλογες των αποτελεσμάτων
Σου έχει συμβεί και εσένα να ακούσεις αιτιολογίες οι οποίες σου φαίνονται ανεπαρκείς; Όπως και να τις ακούσεις, όπως και να τις δεις, δεν καταφέρνουν να σου γεμίζουν το μάτι, βρε παιδί μου…
Ο σκύλος έφαγε την εργασία του μαθητή, το αεροπλάνο έπεσε διότι εκείνη τη μέρα “φυσούσε πολύ” ή ότι το σημερινό hangover οφείλεται στο χαλασμένο λεμονάκι που σου έβαλαν στις 6 τεκίλες που ήπιες χθες.
Ο Σκωτσέζος φιλόσοφος του Διαφωτισμού, David Hume έρχεται να μας δώσει το ξυράφι του (τρόπον τινά, προέκταση αυτού του Όκαμ) και να μας πει ότι:
🪒 Τι λέει το ξυράφι του Χιούμ:
Τι σημαίνει αυτό; Για να αποδώσουμε ένα αποτέλεσμα σε μία αιτία, αυτή θα πρέπει να είναι ανάλογη του αποτελέσματος που παρήγαγε.
Ο γνωστός σε όλους Carl Sagan, πήρε το ξυράφι του Hume και το πήγε ένα βήμα παρακάτω δημιουργώντας το Sagan Standard.
Τι είναι το Sagan Standard:
Κοινώς, για να αποδείξεις την ύπαρξη κάτι γαμάτου θα πρέπει οι αποδείξεις που θα προσφέρεις να είναι το ίδιο γαμάτες με το γαμάτο.
Ισχυρίζεσαι ότι υπάρχουν ψηλοί πράσινοι εξωγήινοι με μεγάλα κεφάλια (Hollywood edition); Γαμάτο! Δώσε μας τώρα τις εξίσου γαμάτες φωτογραφίες για να τους καμαρώσουμε.
Μήπως φαντάσματα ανθρώπων που έχουν πεθάνει αλλά βασανίζονται ακόμα περιπλανόμενοι στον δικό μας κόσμο;
Ακόμα πιο γαμάτο! Με ολόκληρο τον πλανήτη να έχει κινητά με κάμερα, σίγουρα θα έχεις να μου δείξεις κάποιο video στο οποίο να φαίνεται ξεκάθαρο το φάντασμα μας.
Και στην τελική, να σου πω κάτι;
Μην το κάνεις για εμάς, κάν’το για το πορτοφόλι σου: Στείλε τις αποδείξεις σου στον James Randi ο οποίος προσφέρει $1 εκατομμύριο σε όποιον μπορεί να αποδείξει την ύπαρξη οτιδήποτε μεταφυσικού.
Το ξυράφι του Χίτσενς – Hitchen’s Razor
ή αλλιώς, η απουσία απόδειξης συνιστά απουσία επιχειρήματος
Σάββατο μεσημέρι και καθώς περπατάς προς την λαϊκή αγορά της γειτονιάς σου, βλέπεις απέναντι εκείνον τον παλιό συμμαθητή σου από Λύκειο.
Ναι, εκείνον που μιλάει πολύ, πιστεύει σε όλες τις θεωρίες συνωμοσίας και σε συμπαθεί τόσο ώστε να κάτσει να στις αναλύσει μέρα μεσημέρι στο δρόμο.
Σκύβεις το κεφάλι, αυξάνεις βήμα και φοράς τα γυαλιά σου αλλά…
“Στέργιο, Στέργιο! Που είσαι ρε μεγάλε, χαθήκαμε!”
Oh shit, here we go again…
Αφού σου πιάσει την πάρλα, σου πει για τα οικογενειακά του, την δουλειά του, τα παιδιά του και είσαι έτοιμος να φύγεις…
“Να σου πω και κάτι τελευταίο ρε συ; Χθες το βράδι είδα το φάντασμα της γιαγιάς μου της συγχωρεμένης… Μα το ΘΕΟ και την ΠΑΝΑΓΙΑ, δεν μπορώ να καταλάβω γιατί με επισκέφθηκε. Θέλει κάτι να μου δείξει; Πρέπει να κάνω κάτι;”
Μη αντέχοντας τον παραλογισμό, απαντάς: “Πολύ ενδιαφέρον φίλε μου αλλά δεν σε πιστεύω. Που το στηρίζεις αυτό;“
Μετά τον Hume και τον Sagan, έρχεται ο Χριστόφορος Hitchens να μας παρουσιάζει το δικό του ξυράφι:
🪒 Τι λέει το ξυράφι του Χίτσενς:
Έχεις ακούσει για το θεώρημα της ιπτάμενης τσαγιέρας;
Όχι; Μα κρίμα, με τέτοιο ωραίο όνομα…
🫖 Τι είναι το θεώρημα της Τσαγιέρας;
Και ποιος είναι ο λόγος;
Ο φιλόσοφος Bertrand Russell, μας λέει ότι είναι πολύ εύκολο να κάνεις υποθέσεις και ισχυρισμούς οι οποίοι είναι αδύνατον να διαψευστούν. Αντίθετα, είναι πολύ δύσκολο να διαψέυσεις τα πάντα.
Για παράδειγμα: Βγαίνω εγώ και λέω ότι υπάρχει μία τσαγιέρα σε τροχιά γύρω από τον ήλιο ανάμεσα στην Γη και τον Άρη.
Λέω ψέματα ή αλήθεια;
Εάν το βάρος της απόδειξης πέσει πάνω σου να αποδείξεις ότι η τσαγιέρα δεν υπάρχει… ζήτω που καήκαμε!
Τα πράγματα θα ήταν ευκολότερα για όλους εάν θεωρούμε πάντοτε υπεύθυνο της απόδειξης αυτόν που κάνει τον ισχυρισμό και όχι αυτόν που τον αμφισβητεί.
Κοινώς, εάν μπορείς να υποστηρίξεις με εμπειρικά στοιχεία ότι η ιπτάμενη τσαγιέρα υπάρχει τότε σε πιστεύουμε. Εάν θεωρούμε ότι δεν υπάρχει θα πρέπει να έρθουμε με τα δικά μας εμπειρικά στοιχεία να απορρίψουμε τα δικά σου.
It’s on!
Με λίγα λόγια: Να θυμάσαι ότι το βάρος της απόδειξης επιβαρύνει αυτόν που ισχυρίζεται κάτι. Εάν πάει να το πασάρει πάνω σου, κάτι βρωμάει.
Το ξυράφι του Feynman – Feynman’s Razor
ή αλλιώς, εάν δεν μπορείς να το εξηγήσεις με απλά λόγια, δεν το γνωρίζεις
Ο φυσικός Richard Feynman συνέβαλε σημαντικά σε τομείς όπως η κβαντομηχανική, η σωματιδιακή φυσική (particle physics) ενώ εισήγαγε την έννοια της νανοτεχνολογίας.
Πόσο σημαντικά; Τόσο ώστε το έργο του να αποσπάσει Νόμπελ Φυσικής.
Αν ρωτούσες τον ίδιο, έλεγε πως δεν ήταν παρά ένας “κοινός άνθρωπος ο οποίος έβαζε τη σκληρή δουλειά που χρειαζόταν και, παράλληλα, είχε τρόπο“.
Πίστευε πως ο καθένας μπορούσε να μάθει τα πάντα αρκεί να βάλει τον κόπο που απαιτείται και να ακολουθήσει τη σωστή τεχνική.
Και ποια είναι αυτή;
🥁 Μα, φυσικά (drumroll) η τεχνική Feynman!
Ακολουθώντας ευλαβικά 4 απλά βήματα, ο οποιοσδήποτε είναι ικανός να μάθει το οτιδήποτε:
- Επέλεξε μία έννοια, ένα πρόβλημα, έναν τομέα ή ένα θέμα που θέλεις να κατανοήσεις εις βάθος και… ξεκίνα το διάβασμα.
- Μόλις κατανοήσεις τα βασικά, προσπάθησε να το διδάξεις σε έναν πιο αρχάριο από εσένα.
- Όσο το εξηγείς, αναγνώρισε τα κενά στις γνώσεις σου, επέστρεψε στην βιβλιογραφία και κάλυψε τα.
- Αναθεώρησε, απλοποίησε και βελτίωσε ακόμα περισσότερο το υλικό σου όσο εξοικειώνεσαι με τη θεματική.
Λαμβάνοντας υπόψιν την τεχνική του, ο Feynman μας έδωσε και αυτός το δικό του ξυράφι:
🪒 Τι λέει το ξυράφι του Feynman’s:
Τι νομίζεις ότι κάνω με αυτό το Blog; Μαθαίνω, γράφοντας…
Στο “σχετικά με μένα” κάτω από τον τίτλο “Τι είναι το MoneyMinority“, είχα γράψει:
Από νωρίς στη ζωή μου ένιωθα μια πηγαία επιθυμία να καταναλώνω πληροφορίες για όλες τις θεματικές που είδαμε στην αρχή.
Σε κάποια φάση αυτή η επιθυμία για κατανάλωση έκανε outgrow τον εαυτό της και μετατράπηκε σε επιθυμία για δημιουργία. Έτσι λοιπόν, γεννήθηκε το MoneyMinority.
Αν και οι σπουδές μου ήταν πάνω στα οικονομικά, αυτό δεν λέει τίποτα και δεν με κάνει, σε καμία περίπτωση, ειδικό, guru ή επιστήμονα πάνω στο θέμα.
Και ούτε είναι αυτός ο σκοπός μου.
Από νωρίς κατάλαβα ότι μπορώ να κατανοήσω περισσότερο τα θέματα με τα οποία καταπιάνομαι όταν γράφω για αυτά. Θα έλεγε κανείς ότι, ενώ ο περισσότερος κόσμος τείνει να μαθαίνει διαβάζοντας, εγώ τείνω να μαθαίνω γράφοντας.
Τότε δεν ήξερα τι εννοούσα, σήμερα αντιλήφθηκα ότι ακολουθούσα την τεχνική του Feynman.
Με λίγα λόγια: Μόνο όταν κατανοήσεις εις βάθος ένα θέμα μπορείς να το αποδομήσεις στα βασικά του συστατικά και να το εξηγήσεις ακόμα και σε ένα 10χρονο. Εάν δεν μπορείς να το πεις με απλά λόγια, ίσως να μην το γνωρίζεις τόσο καλά όσο θεωρείς ότι το γνωρίζεις.
Το ξυράφι του Άλντερ – Alder’s Razor
ή αλλιώς, το φλεγόμενο σπαθί laser του Νεύτωνα
Τι θα συμβεί εάν προσπαθήσουμε να μετακινήσουμε ένα αντικείμενο που δεν μετακινείται ασκώντας σε αυτό άπειρη δύναμη;
Ακριβώς!
By the way, μου θυμίζει αυτό που μας έλεγαν μικροί στα θρησκευτικά: “Μπορεί ο Θεός να φτιάξει μία πέτρα τόσο βαριά που ούτε ο ίδιος θα μπορεί να σηκώσει;”
Ένα τέτοιο φιλοσοφικό debate με έναν δάσκαλο στο δημοτικό ώθησε τον Mike Alder, έναν Αυστραλό μαθηματικό, να καταλήξει ότι ουσία έχει να στεκόμαστε μονάχα σε προβλήματα τα οποία είναι ικανά να επιλυθούν μέσω πειράματος και λογικής και όχι μέσω επιχειρηματολογίας.
🪒 Τι λέει το Ξυράφι του Άλντερ:
Η ιδέα γεννήθηκε σε ένα άρθρο που έγραψε ο Alder στο περιοδικό PhilosophyNow με ένα, ομολογουμένως, πιο φανταχτερό όνομα: ως “φλεγόμενο σπαθί λέιζερ του Νεύτωνα“.
Σύμφωνα με τα λόγια του: “Η ιδέα ότι κάποιος μπορεί να φτάσει στην απόλυτη αλήθεια χρησιμοποιώντας μονάχα τον λόγο είναι απλώς ξεπερασμένη. Το πίστευε ο Πλάτωνας, αλλά ο Πλάτωνας ήταν λάθος.”
Κοινώς:
- Θέλεις να βρεις τον καλύτερο μαθητή στην πρόσθεση; Τέσταρε τους!
- Θέλεις να μάθεις τον γρηγορότερο φαντάρο; Άσε τα παιδιά να τρέξουν!
- Θέλεις να ανακαλύψεις τα νοστιμότερα πατατάκια; Κάτσε και δοκίμασε τα, όλα!
Φαντάζομαι ότι σκέφτεσαι ό,τι σκέφτομαι…
Και αντε και χρησιμοποιούμε το ξυράφι σου, Άλντερ…Τι θα κάνουμε με, πραγματικά, το σύνολο των soft sciences όπως οι κοινωνικές, οι οικονομικές, οι πολιτικές και άλλες τόσες επιστήμες;
Εκεί δεν μπορούν να επιβεβαιωθούν όλα με πείραμα – εννοώντας ότι αν επαναλάβεις ένα πείραμα με τα ίδια χαρακτηριστικά τα αποτελέσματα μπορούν κάλλιστα να διαφέρουν.
🚨 Προσοχή:
Θα κρατούσα αυτό το ξυράφι με μεγάλη προσοχή, κυρίως με αναπάντητα ερωτήματα τα οποία εμποδίζουν την ροή της συζήτησης και μπλοκάρουν την εξέλιξη της όταν η αναζήτηση λύσης προκαλεί μεγαλύτερο κακό από την αποδοχή της μη-λύσης.
Περισσότερο διάβασμα
🧠 Ρίξε μία ματιά στα νοητικά μοντέλα: αποτελούν πλαίσια σκέψης τα οποία απλοποιούν το πολύπλοκο και σε βοηθούν να κατανοήσεις τον κόσμο γύρω σου ώστε να είσαι σε θέση να λαμβάνεις καλύτερες αποφάσεις.
Μερικά από αυτά είναι:
- Κόστος Ευκαιρίας ⚖️
- Η Αρχή του Pareto 📊
- Νόμος Προσφοράς & Ζήτησης 🎯
- Ανατοκισμός 🚀
- Αντι-ευθραυστότητα 📦
- Skin in the Game 🖐🏻
Επίσης, μάθε 9 έννοιες και μοτίβα που θα σε βοηθήσουν να ερμηνεύσεις την ανθρώπινη συμπεριφορά και θα σε κάνουν πιο έξυπνο.
