Ακούγοντας από εδώ και από εκεί για Options μετοχών, κρυπτονομισμάτων, ETFs ένιωθα πάντοτε κάπως μειονεκτικά που δεν καταλάβαινα καν
Για λόγους που ούτε εγώ αντιλαμβάνομαι, τον τελευταίο καιρό θέλησα να βουτήξω βαθύτερα στο θέμα των θέμα των Options (ή στα ελληνικά – δικαιώματα προαίρεσης)
Βασικά, τι να βουτήξω… Μην κοροϊδευόμαστε, μεταξύ μας είμαστε…
Δεν είχα ιδέα τι είναι και πώς δουλεύουν οπότε, στην προσπάθεια μου να τα κατανοήσω, σύνθεσα τον παρακάτω οδηγό ελπίζοντας να βοηθήσω και εσένα να κάνεις το ίδιο.
Ο παρακάτω οδηγός αποτελεί μία απεικόνηση του δικού μου learning roadmap στην προσπάθεια μου να κατανοήσω τι είναι και πώς λειτουργούν αυτά τα ρημάδια.
Και ενώ το learning curve τους είναι εξαιρετικά υψηλό, μόλις αντιληφθείς πως λειτουργούν θα ανοίξει ένας νέος κόσμος μπροστά σου.
Τουλάχιστον, αυτό συνέβη στη δική μου περίπτωση…
Αυτό σημαίνει ότι έγινα options trader ή ότι θα πρέπει να γίνεις εσύ;
Φυσικά και όχι! Η γνώση είναι δύναμη
Υπόσχομαι πως αφού τον διαβάσεις θα μάθεις τι είναι τα options,
Note: Τα Options αποτελούν σύνθετα χρηματοοικονομικά προϊόντα τα οποία δεν προορίζονται για αρχάριους. Σκοπός του συγκεκριμένου οδηγού είναι
Τι είναι τα Options;
Τα Options ανήκουν στην κατηγορία των derivatives, στη συνομοταξία των futures, των warrants και λοιπών διαολιών… Αποτελούν, δηλαδή, παράγωγα χρηματοπιστωτικά προϊόντα τα οποία συναλλάσσονται στα χρηματιστήρια όπως ακριβώς και οι μετοχές ή τα ομόλογα.
Τα Options αποτελούν συμβόλαια τα οποία σου δίνουν το δικαίωμα (και όχι την υποχρέωση) να αγοράσεις ή να πουλήσεις ένα asset σε μία συγκεκριμένη τιμή, σε μία συγκεκριμένη ημερομηνία στο μέλλον.
Κάηκες; Εγώ να δεις…
Συνέχισε την ανάγνωση, θα προσπαθήσω να κάνω ό,τι καλύτερο μπορώ…
Υπάρχουν δύο τύποι Options: τα Puts και τα Calls.
Ένα Put Option αποτελεί ένα συμβόλαιο το οποίο δίνει δικαίωμα στον κάτοχο του να πουλήσει ένα asset – σε συγκεκριμένη τιμή, σε συγκεκριμένη ημερομηνία.
Ένα Call Option αποτελεί ένα συμβόλαιο το οποίο δίνει δικαίωμα στον κάτοχο του να αγοράσει ένα asset – σε συγκεκριμένη τιμή, σε συγκεκριμένη ημερομηνία.
Ας πάρουμε μία πρώτη γεύση με ένα παράδειγμα:
🪧 Παράδειγμα αγοράς Put & Call Options:
Αγοράζω ένα Put Option το οποίο μου δίνει το δικαίωμα να πουλήσω 1 Bitcoin στην τιμή των $25.000 σε 2 χρόνια από τώρα, στις 15.11.2024.
Αντίστοιχα, αγοράζω ένα Call Option το οποίο μου δίνει το δικαίωμα να αγοράσω τον δείκτη S&P500 στις $4.000 σε μία εβδομαδα από τώρα, στις 23.11.2022.
Είπα πως τα options χωρίζονται σε Calls και Puts, έτσι;
Ε, αυτή είναι η μισή αλήθεια…
Όπως ήδη θα γνωρίζεις, οτιδήποτε συναλλάσσεται σε ένα χρηματιστήριο έχει δύο πλευρές: την πλευρά του αγοραστή και την πλευρά του πωλητή.
Έτσι και στα options το κάθε συμβόλαια έχει 2 πλευρές: την πλευρά που το αγοράζει και την πλευρά που το πουλάει.
Αυτός που αγοράζει το συμβόλαιο έχει το δικαίωμα (αλλά όχι την υποχρέωση) να το εξασκήσει κάτι το οποίο φυσικά θα κάνει μόνο εάν κρίνει ότι τον συμφέρει.
Από την άλλη, αυτός που πουλάει το συμβόλαιο στον αγοραστή αναλαμβάνει την υποχρέωση να το εκτελέσει αν και μόνο αν ο αγοραστής κρίνει ότι θέλει να το εξασκήσει.
Ώπα, κάτσε, σαν να γέρνει η ζυγαριά από τη μία πλευρά!
Τι νόημα έχει να είσαι πωλητής εάν, με την παραπάνω λογική, στην χειρότερη θα βγεις χαμένος και στην καλύτερη… δεν θα χάσεις;
Ήρθε, λοιπόν, η ώρα να μπει στη συζήτηση μας το premium, το οποίο εκφράζει και το κόστος του συμβολαίου.
Ένας αγοραστής options
Με λίγα λόγια, εάν θέλεις να έχεις το δικαίωμα (αλλά όχι την υποχρέωση) θα το πληρώσεις, ενώ αν θέλεις να αναλάβεις την υποχρέωση τότε θα το εισπράξεις.
Το παρακάτω διάγραμμα ίσως να ξεκαθαρίσει περισσότερο τα πράγματα:
Οι επιλογές για κάποιον που θα επιλέξει να ασχοληθεί με την αγορά των Options είναι οι παρακάτω 4:
Εάν συνεχίζεις να μην καταλαβαίνεις πολλά, μην ανησυχείς…
Στο επόμενο κεφάλαιο “Πώς λειτουργούν τα Options” θα αναλύσουμε τις παραπάνω περιπτώσεις πιο λεπτομερώς πάνω σε ένα παράδειγμα.
Τα Χαρακτηριστικά ενός Option
Πριν βουτήξουμε για τα καλά στο πώς λειτουργεί ένα option, θα πρέπει να δούμε περισσότερα για την ορολογία αλλά και το τι περιέχει ένα συμβόλαιο:
Από τι εξαρτάται το Premium:
Το πόσο υψηλό ή χαμηλό θα είναι το Premium καθορίζεται από:
1. την διαφορά μεταξύ market price και strike price
2. το πόσο μακριά είναι το expiration date (time value)
3. το ύψος του ρίσκου που επικρατεί στην αγορά (volatility)
Γιατί να τα χρησιμοποιήσεις;
Σε τι μπορείς να τα χρησιμοποιήσεις;
Πώς λειτουργούν τα Options;
Ήρθε η ώρα να πάμε και στο δύσκολο κομμάτι, οπότε θέλω την προσοχή σου. Πάμε να δούμε πως λειτουργεί όλη η ιστορία με τα options.
Πριν από αυτό, όμως, θα ήθελα να βεβαιωθώ ότι βρισκόμαστε στο ίδιο μήκος κύματος και συμβαδίζουμε όλοι μαζί. Οπότε θα κάνω μία επανάληψη των βασικών, δηλαδή της spot αγοράς.
Spot Market
Στην spot αγορά έχεις δύο επιλογές:
1. Buy Long
Αγοράζεις σήμερα με σκοπό να πουλήσεις στο μέλλον
Θα έλεγε κανείς ότι το buying long είναι η πιο ξεκάθαρα κατανοητή κίνηση που μπορεί να κάνει κάποιος σε μία αγορά.
Πρακτικά, ανοίγοντας μία long θέση σημαίνει πως αγοράζεις ένα asset στην spot (άμεση) αγορά σήμερα και το κρατάς στην κατοχή σου.
Η στρατηγική εδώ είναι ακόμα πιο απλή:
Αγοράζεις σήμερα με σκοπό να πουλήσεις στο μέλλον. Θεωρείς ότι η τιμή σήμερα είναι χαμηλότερη από την τιμή που θα έχει το asset στο μέλλον.
Προσδοκίες: | Περιμένεις άνοδο της τιμής – Bullish 🟢 |
In the money: | Market Price > από την τιμή που αγόρασες |
Out of the money: | Market Price < από την τιμή που αγόρασες |
Μέγιστο Ρίσκο: | Μέχρι να μηδενίσει το Asset βλέπε κόκκινο στο παραπάνω διάγραμμα |
Μέγιστο Κέρδος: | Απεριόριστο βλέπε πράσινο στο παραπάνω διάγραμμα |
📈 Άνοιγμα Long Θέσης (Buying Long)
Για παράδειγμα, αποφασίζεις να αγοράσεις 1 μετοχή της Meta στην τιμή των $100.
Underlying Asset: Meta
Market Price: $100
☝ Έστω ότι η τιμή αυξηθεί στα $150:
Σε αυτή τη περίπτωση το συμβόλαιο είναι in the money (άρα κερδοφόρο) και σε συμφέρει να το εξασκήσεις.
💰Το κέρδος σου: $5.300 – ($5.000 + $100) = $200
βλέπε πράσινο στο παραπάνω διάγραμμα
👇 Έστω ότι η τιμή του SPY είναι $4.900:
Σε αυτή τη περίπτωση το συμβόλαιο είναι out of the money (άρα ζημιογώνο) και δεν σε συμφέρει να το εξασκήσεις.
🤕 Η ζημία σου: Τα $100 του Premium που πλήρωσες
βλέπε κόκκινο στο παραπάνω διάγραμμα
Εάν το εξασκούσες τότε θα αγόραζες τον SPY στα $5.000 ενώ στην αγορά διαπραγματεύεται στα $4.900.
2. Sell Short ή “shortαρισμα”
Πουλάς σήμερα με σκοπό να αγοράσεις στο μέλλον
Προσδοκίες: | Περιμένεις πτώση της τιμής – Bearish 🔴 |
In the money: | Market Price < από την τιμή που shortαρες |
Out of the money: | Market Price > από την τιμή που shortαρες |
Μέγιστο Ρίσκο: | Απεριόριστο βλέπε κόκκινο στο παραπάνω διάγραμμα |
Μέγιστο Κέρδος: | Μέχρι να μηδενίσει το Asset βλέπε πράσινο στο παραπάνω διάγραμμα |
Options Market
Call Options
Όπως είπαμε και στην αρχή, τα Call Options αποτελούν συμβόλαια τα οποία δίνουν στους ιδιοκτήτες τους το δικαίωμα να αγοράσουν assets σε συγκεκριμένες τιμές στο μέλλον.
Ένα Call Option έχει πάντοτε δύο όψεις:
- την πλευρά του αγοραστή (Long Call)
- και τη πλευρά του πωλητή (Short Call)
Πάμε να μάθουμε περισσότερα και για τις δύο:
1. Long Call Options
Αγοράζεις το δικαίωμα να αγοράσεις στο μέλλον
Όταν αγοράζεις Call Options (Long Calls) τότε αγοράζεις το δικαίωμα να αγοράσεις από κάποιον ένα asset σε μία συγκεκριμένη τιμή (strike price) σε μία ημερομηνία στο μέλλον (expiration date).
Για να αποκτήσεις αυτό το δικαίωμα πληρώνεις το Premium στον πωλητή του συμβολαίου (Short Call).
Προσδοκίες: | Περιμένεις αύξηση τιμής & θέλεις ασφάλεια προς τα κάτω |
Premium: | Το πληρώνεις |
In the money: | Market Price > Strike Price + Premium |
Out of the money: | Market Price < Strike Price + Premium |
Μέγιστο Ρίσκο: | Να χάσεις το Premium βλέπε κόκκινο στο παρακάτω διάγραμμα |
Μέγιστο Κέρδος: | Απεριόριστο βλέπε πράσινο στο παρακάτω διάγραμμα |
📈 Αγορά Call Option (Long Call)
Για παράδειγμα, έστω ότι αποφασίζεις να αγοράσεις ένα call option με τα παραπάνω χαρακτηριστικά:
Underlying Asset: SPY
Expiration Date: 31.12.2022
Strike Price: $5.000
Market Price: $5.200
Premium: $100
Τι κάνεις πραγματικά:
Δέχεσαι να πληρώσεις $100 για να έχεις το δικαίωμα να αγοράσεις από κάποιον τον δείκτη SPY στην τιμή των $5.000 στις 31.12.2022.
Τα ενδεχόμενα κατά τη λήξη του συμβολαίου:
☝ Έστω ότι η τιμή του SPY είναι $5.300:
Σε αυτή τη περίπτωση το συμβόλαιο είναι in the money (άρα κερδοφόρο) και σε συμφέρει να το εξασκήσεις.
Έτσι, θα αγοράσεις τον SPY στις $5.000 αντί για τις $5.300 που κοστίζει πλέον στην αγορά.
💰Το κέρδος σου: $5.300 – ($5.000 + $100) = $200
βλέπε πράσινο στο παραπάνω διάγραμμα
👇 Έστω ότι η τιμή του SPY είναι $4.900:
Σε αυτή τη περίπτωση το συμβόλαιο είναι out of the money (άρα ζημιογώνο) και δεν σε συμφέρει να το εξασκήσεις.
🤕 Η ζημία σου: Τα $100 του Premium που πλήρωσες
βλέπε κόκκινο στο παραπάνω διάγραμμα
Εάν το εξασκούσες τότε θα αγόραζες τον SPY στα $5.000 ενώ στην αγορά διαπραγματεύεται στα $4.900.
2. Short Call Options
Δεσμεύεσαι να πουλήσεις στο μέλλον
Όταν πουλάς Call Options (Short Calls) τότε πουλάς σε κάποιον την υποχρέωση σου να του πουλήσεις ένα asset σε μία συγκεκριμένη τιμή (strike price) σε μία ημερομηνία στο μέλλον (expiration date).
Για να παραχωρήσεις αυτό το δικαίωμα, ως αντάλλαγμα εισπράττεις το Premium από τον αγοραστή του συμβολαίου (Long Call)
Προσδοκίες: | Περιμένεις πτώση της τιμής |
Premium: | Το εισπράττεις |
In the money: | Market Price < Strike Price + Premium |
Out of the money: | Market Price > Strike Price + Premium |
Μέγιστο Ρίσκο: | Απεριόριστο βλέπε κόκκινο στο παρακάτω διάγραμμα |
Μέγιστο Κέρδος: | Το Premium βλέπε πράσινο στο παρακάτω διάγραμμα |
📉 Πώληση Call Option (Short Call):
Παραμένοντας στο ίδιο παράδειγμα, αυτή τη φορά αποφασίζεις να πουλήσεις ένα call option:
Underlying Asset: SPY
Expiration Date: 31.12.2022
Strike Price: $5.000
Market Price: $5.200
Premium: $100
Τι κάνεις πραγματικά:
Δέχεσαι να πληρωθείς $100 για να έχεις την υποχρέωση να πουλήσεις σε κάποιον τον δείκτη SPY στην τιμή των $5.000 στις 31.12.2022.
Τα ενδεχόμενα κατά τη λήξη του συμβολαίου:
☝ Έστω ότι η τιμή του SPY είναι $5.300:
Σε αυτή τη περίπτωση το συμβόλαιο είναι out of the money για εσένα, ενώ για τον κάτοχο του είναι in the money.
Έτσι, θα το εξασκήσει και είσαι αναγκασμένος να του πουλήσεις τον SPY στις $5.000 αντί για τις $5.300 που κοστίζει πλέον στην αγορά.
🤕 Η ζημία σου: $5.000 + $100 – $5.300 = – $200
👇 Έστω ότι η τιμή του SPY είναι $4.900:
Σε αυτή τη περίπτωση το συμβόλαιο δεν είναι κερδοφόρο για τον αγοραστή οπότε δεν θα το εξασκήσει και εσύ δεν υποχρεούσαι να κάνεις κάτι. Κρατάς το premium ως κέρδος.
💰 Το κέρδος σου: Τα $100 του Premium που εισέπραξες
Εάν το εξασκούσες τότε θα αγόραζες τον SPY στα $5.000 ενώ στην αγορά διαπραγματεύεται στα $4.900.
Put Options
Στον αντίποδα, τα Put Options αποτελούν συμβόλαια τα οποία δίνουν στους ιδιοκτήτες τους το δικαίωμα να πουλήσουν assets σε συγκεκριμένες τιμές στο μέλλον.
Στην ίδια λογική, ένα Put Option έχει πάντοτε δύο όψεις:
- την πλευρά του αγοραστή (Long Put)
- και τη πλευρά του πωλητή (Short Put)
Ας δούμε για άλλη μια φορά, τι παίζει και με τα δύο:
3. Long Put Options
Αγοράζεις το δικαίωμα να πουλήσεις στο μέλλον
Όταν αγοράζεις Put Options (Long Calls) τότε αγοράζεις το δικαίωμα να πουλήσεις σε κάποιον ένα asset σε μία συγκεκριμένη τιμή (strike price) σε μία ημερομηνία στο μέλλον (expiration date).
Για να αποκτήσεις αυτό το δικαίωμα θα πρέπει να πληρώσεις το Premium στον πωλητή του συμβολαίου (Short Put).
Προσδοκίες: | Περιμένεις μείωση της τιμής & θέλεις ασφάλεια προς τα πάνω |
Premium: | Το πληρώνεις |
In the money: | Market Price < Strike Price – Premium |
Out of the money: | Market Price > Strike Price – Premium |
Μέγιστο Ρίσκο: | Να χάσεις το Premium βλέπε κόκκινο στο παρακάτω διάγραμμα |
Μέγιστο Κέρδος: | Μέχρι να μηδενίσει η τιμή του Asset (θεωρητικά) βλέπε πράσινο στο παρακάτω διάγραμμα |
Πότε να κάνεις Long Puts:
📈 Αγορά Put Option (Long Put)
Για παράδειγμα, έστω ότι αποφασίζεις να αγοράσεις ένα put option με τα παρακάτω χαρακτηριστικά:
Underlying Asset: Bitcoin
Expiration Date: 31.12.2022
Strike Price: $30.000
Market Price: $35.000
Premium: $500
Τι κάνεις πραγματικά:
Δέχεσαι να πληρώσεις $500 για να έχεις το δικαίωμα να πουλήσεις σε κάποιον Bitcoin στην τιμή των $30.000 στις 31.12.2022.
Τα ενδεχόμενα κατά τη λήξη του συμβολαίου:
☝ Έστω ότι η τιμή του Bitcoin είναι $31.000:
Σε αυτή τη περίπτωση το συμβόλαιο είναι out of the money και δεν σε συμφέρει να το εξασκήσεις.
Όταν μπορείς να πουλήσεις το Bitcoin σου για $31.000 δεν έχει νόημα να το πουλήσεις μέσω του Option στην κλειδωμένη τιμή των $30.000.
🤕 Η ζημία σου: Τα $500 του Premium που πλήρωσες
βλέπε πράσινο στο παραπάνω διάγραμμα
👇 Έστω ότι η τιμή του Bitcoin είναι $29.000:
Σε αυτή τη περίπτωση το συμβόλαιο είναι in the money. Εξασκώντας το μπορείς να πουλήσεις στην άλλη πλευρά Bitcoin στην τιμή των $30.000 ενώ η τιμή στην αγορά είναι $29.000.
💰 Το κέρδος σου: $30.000 – ($29.000 + $500) = + $500
βλέπε κόκκινο στο παραπάνω διάγραμμα
4. Short Put Options
Δεσμεύεσαι να αγοράσεις στο μέλλον
Όταν πουλάς Put Options (Short Puts) τότε πουλάς σε κάποιον την υποχρέωση σου να του αγοράσεις ένα asset σε μία συγκεκριμένη τιμή (strike price) σε μία ημερομηνία στο μέλλον (expiration date).
Ως αντάλλαγμα για τη δέσμευση σου, εισπράττεις το Premium από τον αγοραστή του συμβολαίου (Long Put).
Προσδοκίες: | Περιμένεις αύξηση της τιμής |
Premium: | Το εισπράττεις |
In the money: | Market Price > Strike Price – Premium |
Out of the money: | Market Price < Strike Price – Premium |
Μέγιστο Ρίσκο: | Μέχρι να μηδενίσει η τιμή του Asset (θεωρητικά) βλέπε κόκκινο στο παρακάτω διάγραμμα |
Μέγιστο Κέρδος: | Το Premium βλέπε πράσινο στο παρακάτω διάγραμμα |
📉 Πώληση Put Option (Short Put):
Έστω ότι αποφασίζεις να πουλήσεις ένα put option με τα παρακάτω χαρακτηριστικά:
Underlying Asset: Bitcoin
Expiration Date: 31.12.2022
Strike Price: $30.000
Market Price: $35.000
Premium: $500
Τι κάνεις πραγματικά:
Δέχεσαι να πληρωθείς $500 αυτή τη στιγμή με αντάλλαγμα την υποχρέωση να αγοράσεις από κάποιον Bitcoin στην τιμή των $30.000 στις 31.12.2022.
Τα ενδεχόμενα κατά τη λήξη του συμβολαίου:
☝ Έστω ότι η τιμή του Bitcoin είναι $31.000:
Σε αυτή τη περίπτωση το συμβόλαιο είναι in of the money για εσένα, ενώ για τον κάτοχο του είναι out of the money.
Ο αγοραστής του put option δεν θα θελήσει να εξασκήσει το δικαίωμα του να σου πουλήσει Bitcoin στη Strike Price των $30.000.
Γιατί; Διότι μπορεί κάλλιστα να το πουλήσει στην ανοιχτή αγορά στα $31.000.
Έτσι, ο κάτοχος του συμβολαίου θα το αφήσει να λήξει και εσύ δεν έχεις υποχρέωση να κάνεις τίποτα.
💰Το κέρδος σου: Τα $500 του Premium που εισέπραξες
βλέπε πράσινο στο παραπάνω διάγραμμα
👇 Έστω ότι η τιμή του Bitcoin είναι $29.000:
Σε αυτή τη περίπτωση το συμβόλαιο είναι κερδοφόρο για τον αγοραστή και θα το εξασκήσει.
Ενώ το Bitcoin συναλλάσσεται στα $29.000 στην ελεύθερη αγορά, αυτός μπορεί να το πουλήσει σε εσένα για $30.000 όπως έχει συμφωνηθεί στο Strike Price.
🤕 Η ζημία σου: $29.000 + $500 – $30.000 = – $500
βλέπε κόκκινο στο παραπάνω διάγραμμα
Παραδείγματα Options
Options και Futures
Ποιες είναι οι διαφορές
Και ενώ futures και options αποτελούν και τα δύο παράγωγα, εμφανίζουν μία βασική διαφορά:
Τα Futures υποχρεώνουν τον αγοραστή (ή πωλητή) του συμβολαίου να αγοράσει (ή να πουλήσει) το asset σε μία καθορισμένη τιμή σε μία καθορισμένη ημερομηνία στο μέλλον.
Από την άλλη, τα Options δίνουν το δικαίωμα (αλλά όχι την υποχρέωση) στον αγοραστή του συμβολαίου να αγοράσει (ή να πουλήσει) το asset σε μία καθορισμένη τιμή σε μία καθορισμένη ημερομηνία στο μέλλον.
Σημείωση:
Προφανώς και τα δύο παράγωγα μπορούν να πωληθούν και να αγοραστούν ελεύθερα πριν από τη λήξη τους. Η διαφορά έγκειται όταν φτάσει η ημερομηνία όπου λήγει το συμβόλαιο. Στην περίπτωση των futures πρέπει να κάνεις κάτι ενώ στα options έχεις το δικαίωμα να κάνεις κάτι.
Αυτό ήταν ένα εισαγωγικό (ας γελάσουμε) άρθρο πάνω στα Options.
Εάν συνεχίσουν να μου κεντρίζουν το ενδιαφέρον όσο έχουν καταφέρει μέχρι στιγμής θα ήθελα να γράψω περισσότερα πάνω στο θέμα.
Συγκεκριμένα θα ήθελα να δούμε μερικές στρατηγικές στις οποίες μπορείς να κάνεις συνδυασμούς των παραπάνω εργαλείων αλλά και να βουτήξουμε πιο βαθιά στο pricing των Options aka “The Greeks”.