Αν είσαι από εκείνους που πιστεύουν πως κάθε πέρυσι και… φθηνότερα, τότε δεν έχεις άδικο! Μέσα στα χρόνια οι τιμές των (περισσότερων) αγαθών και υπηρεσιών δείχνουν να ανεβαίνουν συνεχώς.
Σκέψου, για παράδειγμα, ότι πριν κάποια χρόνια μια τυρόπιτα κόστιζε περίπου 0,5€, ενώ, σήμερα, τουλάχιστον 1,5€. Αντίστοιχα, μπορούσες να αγοράσεις ένα λίτρο βενζίνη με 0,8€, ενώ τώρα χρειάζεσαι το λιγότερο 1,9€ για το ίδιο λίτρο. Ακόμα και το σουβλάκι (ναι, στο καλαμάκι αναφέρομαι) κόστιζε 1€ ενώ τώρα δεν θα το βρεις για λιγότερο από 2€.
Πως γίνεται, όμως, αυτό; Υπάρχει κάποιος που αποφασίζει για την αύξηση τους; Αν ναι, ποιος είναι και γιατί να μας το κάνει αυτό;
Είναι οι κακοί πολιτικοί που τα έχουν “τακιμιάσει” με τους εμπόρους;
…μήπως είναι οι ίδιοι οι έμποροι οι οποίοι δεν μπορούν να αντισταθούν μπροστά στο βωμό του υψηλότερου κέρδους;
…ή μήπως πρόκειται για μια διεθνή συνωμοσία η οποία μας θέλει φτωχότερους και υποδουλομένους;
Σκοπός του συγκεκριμένου άρθρου δεν είναι να απαντήσει στις παραπάνω ερωτήσεις (όσο και αν θέλω να απαντήσω με ένα μονολεκτικό όχι), αλλά να παρουσιάσει ένα οικονομικό φαινόμενο το οποίο επιβεβαιωμένα ευθύνεται για την αύξηση των τιμών μέσα στα χρόνια.
Αυτό το φαινόμενο δεν είναι άλλο από τον Πληθωρισμό.
💨 Πληθωρισμός με απλά λόγια Ο Πληθωρισμός αφορά την συνεχή τάση των τιμών να αυξάνονται (ή την τάση των νομισμάτων να χάνουν αξία) μέσα στα χρόνια. Το αντίθετο του πληθωρισμού είναι ο Αποπληθωρισμός, ενώ η “ανεξέλεγκτη” εκδοχή του ο Υπερπληθωρισμός. Ένας από τους κύριους λόγους ύπαρξης πληθωρισμού είναι η αύξηση της συνολικής ποσότητας χρήματος σε μια οικονομία. Με λίγα λόγια, μια μεγάλη ποσότητα χρημάτων διεκδικεί μια όχι τόσο μεγάλη ποσότητα αγαθών σε μια οικονομία. Αν ενδιαφέρεσαι μονάχα να μάθεις πως μπορείς να προστατεύσεις τα χρήματα σου από τον πληθωρισμό, δες όλους τους διαθέσιμους τρόπους εδώ.
Έπειτα, θα μιλήσουμε για το αν τελικά ο Πληθωρισμός είναι κάτι καλό ή κάτι κακό για εσένα, τις αποταμιεύσεις σου, τις επενδύσεις σου αλλά και το σύνολο της οικονομίας.
Τέλος, θα δούμε τι είναι αυτό που πρέπει να κάνουμε για να προστατεύσουμε τα χρήματα μας και ποια είναι τα επενδυτικά Assets τα οποία δείχνουν να αποδίδουν καλύτερα σε περιόδους πληθωρισμού.
Όπως είδαμε και στην εισαγωγή, αν θέλεις οπωσδήποτε να κατηγορήσεις κάποιον για την απουσία των, πάλαι ποτέ, φθηνών τυρόπιτων που έτρωγες από το κυλικείο του σχολείου σου ή των σημαντικά χαμηλότερων ενοικίων του παρελθόντος τότε αυτός θα πρέπει να είναι ο πληθωρισμός.
🔎 Ορισμός Πληθωρισμού: Ο Πληθωρισμός αναφέρεται στον ρυθμό με τον οποίο μειώνεται η αγοραστική δύναμη ενός νομίσματος μέσα στο πέρασμα του χρόνου. Αντίστοιχα, αναφέρεται στον ρυθμό αύξησης του γενικού επιπέδου τιμών μιας οικονομίας μέσα στο αντίστοιχο χρονικό διάστημα.
Πως Υπολογίζεται ο Πληθωρισμός;
Ο πληθωρισμός υπολογίζεται από τον Δείκτη Τιμών Καταναλωτή (ΔΤΚ) ή στα Αγγλικά, Consumer Price Index (CPI).
Ο ΔΤΚ ακολουθεί την μέση σταθμισμένη πορεία των τιμών λιανικής μιας συγκεκριμένης γκάμας προϊόντων και υπηρεσιών τα οποία θεωρούνται “πρώτης ανάγκης” για έναν καταναλωτή.
Τα συγκεκριμένα προϊόντα συνθέτουν το “Καλάθι του Καταναλωτή” και κάποιες βασικές κατηγορίες που εμπεριέχονται είναι η διατροφή, η στέγαση, η υγεία, οι μεταφορές, η εκπαίδευση, η επικοινωνίες κτλ.
🧺 Καλάθι Καταναλωτή: Ρίξε μια ματιά σε όλα τα αγαθά και τις υπηρεσίες που περιέχει το Καλάθι του Καταναλωτή ➤
Ο πληθωρισμός είναι υπεύθυνος για το γεγονός πως η ποσότητα χρημάτων που έχεις στην κατοχή σου σήμερα έχει μεγαλύτερη αξία από ότι θα έχει η ίδια ποσότητα χρημάτων αύριο και, αντίστοιχα, μικρότερη αξία από ότι είχε η ίδια ποσότητα χθες.
Δεν ακούγεται λίγο περίεργο, αν όχι ύποπτο, όλο αυτό; Γιατί μπορεί να συμβαίνει;
Η βασική αιτία ύπαρξης του πληθωρισμού είναι η συνεχής αύξηση της συνολικής προσφοράς χρήματος σε μια οικονομία, δηλαδή της συνολικής ποσότητας χρήματος.
❤️ Sharing is Caring Μοιράσου αυτό το άρθρο με κάποιον που θέλει να μάθει περισσότερα σχετικά με το τι είναι ο Πληθωρισμός αλλά και πως μπορεί να προστατευτεί από αυτόν.
Ας θεωρήσουμε πως έχεις στην κατοχή σου 10 καρφίτσες.
Πως αισθάνεσαι; Μάλλον αδιάφορα…
“Εξ’άλλου, είναι καρφίτσες ρε συ Sterg, πως θες να αισθάνομαι; Υπάρχουν εκατομμύρια καρφίτσες εκεί έξω και εγώ έχω 10 από αυτές.”
Ακριβώς!
Αυτή τη στιγμή υπάρχουν εκατομμύρια (αν όχι δισεκατομμύρια) καρφίτσες με το σύνολο της προσφοράς τους να αυξάνεται συνεχώς λόγω της συνεχής παραγωγής. Όσες περισσότερες καρφίτσες μπαίνουν στην κυκλοφορία (παράγονται), τόσο η αξία των καρφιτσών που έχεις στην δική σου κατοχή μειώνεται.
Αν τώρα σου τα άλλαζα λιγάκι και σου έλεγα πως το σύνολο των καρφιτσών που υπάρχουν στον πλανήτη ήταν 100 και, μάλιστα, αυτός είναι ο τελικός αριθμός και δεν μπορούν να δημιουργηθούν άλλες.
Τώρα, πως θα αισθανόσουν;
Τα δεδομένα έχουν αλλάξει και ξαφνικά κατέχεις το 10% της παγκόσμιας προσφοράς καρφίτσας. Είσαι περιζήτητος από όλους τους απανταχού ράφτες αυτού του πλανήτη και η αξία των καρφιτσών σου έχει φτάσει στα ύψη.
*Μπορείς να αντικαταστήσεις τις καρφίτσες με οποιοδήποτε άλλο αγαθό ή υπηρεσία (αρκεί να έχει ζήτηση στην αγορά).
Σκοπός μου, με αυτό το (όχι τόσο to the point ομολογώ) παράδειγμα, είναι να δείξω ότι η σπανιότητα αποτελεί ένα χαρακτηριστικό που αυξάνει την αξία ενός αγαθού.
Όσο περισσότερο αυξάνεις την διαθέσιμη ποσότητα ενός αγαθού στην αγορά, τόσο πιο “ευτελές” το καθιστάς.
Με λίγα λόγια, όσο μεγαλύτερη είναι η ποσότηταχρημάτων που υπάρχουν διαθέσιμα στην οικονομία, τόσο μικρότερη η αξία τους και η αγοραστική τους δύναμη.
Κατά κάποιο τρόπο, ο πληθωρισμός μπορεί να χαρακτηριστεί ως:
“Μια περίοδος όπου μεγάλη ποσότητα χρημάτωνδιεκδικεί μια όχι-αντιστοίχως-μεγάλη ποσότητα αγαθών και υπηρεσιών στην οικονομία.”
Μπορεί οι κεντρικές τράπεζες μαζί με τις κυβερνήσεις του κόσμου να στοχεύουν σε έναν “υγιή” πληθωρισμό της τάξεως του 2% ετησίως, η ιστορία μας έχει δείξει πως τα πράγματα δεν πηγαίνουν πα΄ντοτε κατ’ευχήν.
Κάποιες φορές οι τιμές των αγαθών δείχνουν να αυξάνονται χωρίς έλεγχο, ραγδαία και σε ακραία νούμερα. Το οικονομικό φαινόμενο αυτό, δηλαδή ενός ακραίου πληθωρισμού, ονομάζεται υπερπληθωρισμός.
🔎 Ορισμός Υπερπληθωρισμού: Ο Υπερπληθωρισμός αποτελεί μια κατάσταση ακραίουπληθωρισμού. Συνήθως, χαρακτηρίζουμε υπερ-πληθωρισμό τον πληθωρισμό που ξεπερνάει το 50% σε μηνιαία βάση.
Ο υπερπληθωρισμός αποτελεί ένα σπάνιο φαινόμενο και δείχνει να λαμβάνει χώρα, ως επί το πλείσθον, σε αναπτυσσόμενες χώρες του κόσμου μετά (ή κατα τη διάρκεια) από οικονομικές καταστροφές ή πολέμους.
Σημαντικά προβλήματα στην παραγωγή (πχ κατά την διάρκεια πολέμων) τα οποία μειώνουν την προσφορά αγαθών στην αγορά σε συνδυασμό με κυβερνητικές πολιτικές ακραίας ποσοτικής χαλάρωσης οι οποίες αυξάνουν την προσφορά χρήματος στην αγορά είναι οι κύριοι υπαίτιοι του υπερπληθωρισμού.
Οι συνεχείς αυξήσεις στις τιμές που προκαλούν οι παραπάνω καταστάσεις μπορούν εύκολα να βγάλουν εκτός ελέγχου τον πληθωρισμό και να τον στείλουν σε ποσοστά τα οποία έχουν φτάσει έως και 41,900,000,000,000,000% (σημειωτέον αυτό διαβάζεται 41,9 τετράκις εκατομμύρια) όπως συνέβη στην Ουγγαρία το 1946.
Κάνε Subscribe και θα ενημερώνεσαι για κάθε νέο Άρθρο και Video πρώτος/η!
*Δεν θα σε σπαμάρουμε
🎉 Συγχαρητήρια!
Τσέκαρε το e-mail σου για να επιβεβαιώσεις την εγγραφή σου.
Τι είναι ο Αποπληθωρισμός;
Είδαμε τι συμβαίνει στην περίπτωση όπου ο πληθωρισμός βγαίνει εκτός ελέγχου. Ίσως τώρα να αναρωτιέσαι εάν υπάρχει περίπτωση να οδηγηθούν τα πράγματα προς την αντίθετη πλευρά.
Φυσικά και υπάρχει! Στα οικονομικά έχει απ’όλα ο μπαξές για να μην βαριόμαστε ποτέ.
Σε μια οικονομία μπορεί να υπάρξουν χρονικοί περίοδοι όπου η αξία του νομίσματος της θα αυξάνεται και, παράλληλα, οι τιμές των αγαθών και των υπηρεσιών θα μειώνονται.
Το φαινόμενο αυτό είναι το ακριβώς αντίθετο του Πληθωρισμού και ονομάζεται Απόπληθωρισμός.
🔎 Ορισμός Αποπληθωρισμού Ο Αποπληθωρισμός αφορά τη μείωση του γενικού επιπέδου τιμών μιας οικονομίας μέσα σε ένα συγκεκριμένο χρονικό διάστημα.
“Άρα, κάτσε ρε συ Sterg, μου λες ότι με τον αποπληθωρισμό η αξία των χρημάτων μου αυξάνεται χωρίς να κάνω τίποτα απολύτως; Και γιατί αυτό δεν είναι τέλειο ξέρω γω;”
Ενώ, σε πρώτη ματιά, ο αποπληθωρισμός ακούγεται κάτι καλό για εσένα και για το πορτοφόλι σου καθώς με την ίδια ποσότητα χρημάτων μπορείς να αποκτήσεις περισσότερα αγαθά, πολλοί οικονομολόγοι θεωρούν ότι αποτελεί εμπόδιο για την ανάπτυξη του συνόλου της οικονομίας σε μακροχρόνιο ορίζοντα.
Συνοπτικά, η βασική ιδέα πίσω από αυτό είναι ότι εάν ο καταναλωτής γνωρίζει ότι η αξία των χρημάτων του θα αυξηθεί στο μέλλον (αποπληθωρισμός) έχει κίνητρο να τα αποταμιεύσει και όχι να τα καταναλώσει. Αυτό έχει ως αποτέλεσμα να μειωθεί η ζήτηση αγαθών στην οικονομία, άρα και η μεγέθυνση της. Θα προσπαθήσω να το αναλύσω περισσότερο σε επόμενο κεφάλαιο.
Σε αντίθεση με τον πληθωρισμό, οι συνήθεις αιτίες του αποπληθωρισμού είναι η υπερβάλλουσα ποσότητα αγαθών και υπηρεσιών σε μια οικονομία (χωρίς να ακολουθείται από την αντίστοιχη ζήτηση) και, παράλληλα, η μειωμένη (ή μη-επαρκώς αυξημένη) ποσότητα χρήματος στην αγορά.
Αποπληθωρισμός, Αξία Νομίσματος και Τιμές Αγαθών
Υπό μία έννοια, ο αποπληθωρισμός μπορεί να χαρακτηριστεί ως:
“Μια περίοδος όπου η ολοένα και αυξανόμενη ποσότητα αγαθών και υπηρεσιών διεκδικείται από μια μικρότερη (ή όχι-αντιστοίχως-μεγάλη) ποσότητα χρημάτων στην οικονομία.”
Κάποια ενδιαφέροντα παραδείγματα απόπληθωρισμού στην παγκόσμια ιστορία τα οποία αξίζει να μελετήσεις παραπάνω είναι:
Αφού πήραμε μια γεύση για 3 από τους πιο διαδεδομένους τρόπους όπου ο πληθωρισμός μπορεί να επηρεάσει μία οικονομία, ας προσπαθήσουμε να δούμε τι είναι αυτό που τον προκαλεί.
Οι δύο πιο δημοφιλείς μακροοικονομικές σχολές σκέψεις, οι οποίες προσπάθησαν να ερμηνεύσουν το φαινόμενο του πληθωρισμού, ήταν οι Μονεταριστές και οι Κεϋνσιανοί.
Η Μονεταριστική Σχολή Σκέψης θεωρεί πως ο πληθωρισμός προκαλείται αποκλειστικά από την αύξηση της προσφοράς χρήματος σε μία οικονομία. Με λίγα λόγια, αύξηση της προσφοράς χρήματος σημαίνει πως το σύνολο των διαθέσιμων χρημάτων στην οικονομία γίνεται ακόμα μεγαλύτερο.
Στα παρακάτω λόγια, ο Milton Friedman, ενός από τους πιο δημοφιλείς Μονεταριστές Οικονομολόγους, αναφέρει πως ο πληθωρισμός οφείλεται αποκλειστικά στην αύξηση της προσφοράς χρήματος.
“Ο Πληθωρισμός είναι, πάντα και παντού, ένα Μονεταριστικό φαινόμενο.”
Milton Friedman – The Counter-Revolution in Monetary Theory
Η αύξηση της συνολικής ποσότητας χρήματος προκαλείται μέσα από το λεγόμενο “Money-Printing – Τύπωμα Χρήματος” ή μεθόδους όπως το “Quantitative Easing – Ποσοτική Χαλάρωση” από τις κεντρικές τράπεζες του πλανήτη.
🔎Πως λειτουργεί το MoneyPrinting/Quantitative Easing; Οι κεντρικές τράπεζες δεν “τυπώνουν” απευθείας νέο χρήμα. Η μέθοδος που χρησιμοποιούν για να αυξήσουν την ποσότητα χρήματος στην αγορά είναι να προβαίνουν σε αγορές χρεογράφων (όπως κρατικά ή εταιρικά ομόλογα μακράς διαρκείας) μέσω νέου χρήματος που εισάγουν στους ισολογισμούς τους. Διάβασε περισσότερα για τοQuantitative Easing ➤
Η ύπαρξη περισσότερου χρήματος στην αγορά προκαλεί δύο αλυσιδωτές αντιδράσεις στην οικονομία οι οποίες περιγράφουν, πρακτικά, τις δύο πλευρές του ίδιου νομίσματος:
1 – Αύξηση Κατανάλωσης
Όταν ένας καταναλωτής βλέπει περισσότερο χρήμα στην τσέπη του ωθείται σε υψηλότερη κατανάλωση αγαθών και υπηρεσιών, η οποία αυξάνει την ζήτηση τους στην αγορά με επακόλουθο το να “σπρώχνει” τις τιμές τους σε υψηλότερα επίπεδα.
Εάν αυξήσουμε την ποσότητα χρήματος στην οικονομία χωρίς να αυξήσουμε την προσφορά αγαθών και υπηρεσιών τότε, ξαφνικά, τα αγαθά αυτά γίνονται πιο σπάνια πράγμα το οποίο οδηγεί σε ελλείψεις.
Με λίγα λόγια, μεγαλύτερη ποσότητα χρήματος διεκδικεί να αποκτήσει συγκεκριμένη ποσότητα αγαθών το οποίο τείνει να σπρώχνει τις τιμές τους σε υψηλότερα επίπεδα.
Ας θεωρήσουμε πως η κεντρική τράπεζα της Αμερικής (FED), σε συνεργασία με την κυβέρνηση, δημιουργεί από το μηδέν (μέσω μεθόδων ποσοτικής χαλάρωσης) $1 τρις τα οποία έχει σκοπό να “ρίξει” στην οικονομία ως ένεση ρευστότητας για να την ενισχύσει.
Πληθωρισμός Δείκτη Τιμών Καταναλωτή
[Consumer Price Inflation]
Αν αυτά τα χρήματα κατέληγαν σε πορτοφόλια καταναλωτών οι οποίοι βρίσκονται στο χαμηλό φάσμα της οικονομικής δύναμης τότε αυτοί θα τα χρησιμοποιούσαν για να καλύψουν καθημερινές ανάγκες. Αυτές οι ανάγκες αφορούν τροφή, καλοπέραση, μεταφορά, στέγαση κτλ.
Η αύξηση της ζήτησης για καθημερινά αγαθά και υπηρεσίες θα επιφέρει αύξηση της τιμής τους καθώς η ζήτηση θα υπερκαλύψει την προσφορά για ένα συγκεκριμένο χρονικό διάστημα.
Το αποτέλεσμα που θα έχει η συγκεκριμένη ένεση ρευστότητας στην αγορά είναι να επιφέρει αύξηση του Δείκτη Τιμών Καταναλωτή. Η Lyn χαρακτηρίζει αυτόν τον πληθωρισμό ως Πληθωρισμό Δείκτη Καταναλωτή (ή Consumer Price Inflation).
Αν, από την άλλη, τα χρήματα αυτά κατέληγαν σε καταναλωτές οι οποίοι βρίσκονται στο υψηλό φάσμα της οικονομικής δύναμης τότε θα συνέβαινε κάτι διαφορετικό. Οι άνθρωποι αυτοί δεν έχουν ανάγκη να ικανοποιήσουν επιπλέον καταναλωτικές ανάγκες καθώς είναι σε θέση να τις εκπληρώνουν όλες (και με το παραπάνω) χρησιμοποιώντας τους ήδη υπάρχοντες πόρους τους. Δεν υπάρχει περιθώριο περαιτέρω αύξησης της ποιότητας ζωής τους ούτε μέσω καλύτερου φαγητού, ανέσεων, ταξιδιών, υγείας κτλ. Έχουν όλα όσα θα ήθελαν να έχουν.
Άρα, τι θα κάνουν;
Το πιο λογικό είναι να στραφούν προς τις επενδύσεις φέρνοντας στην κατοχή τους περισσότερα Assets όπως Μετοχές, Ακίνητα, Κρυπτονομίσματα κ.ο.κ. Η αυξημένη αυτή ζήτηση για επενδυτικά Assets θα “σπρώξει” τις τιμές τους σε υψηλότερα επίπεδα.
Η Lyn χαρακτηρίζει αυτόν τον πληθωρισμό ως ΠληθωρισμόΠεριουσιακών Στοιχείων(ή Asset Price Inflation).
Κάνε Subscribe και θα ενημερώνεσαι για κάθε νέο Άρθρο και Video πρώτος/η!
*Δεν θα σε σπαμάρουμε
🎉 Συγχαρητήρια!
Τσέκαρε το e-mail σου για να επιβεβαιώσεις την εγγραφή σου.
Ο Πληθωρισμός σύμφωνα με τους Κεϋνσιανους
[Keynesian Inflation]
John Maynard Keynes (1883 – 1946) – Βρετανός Οικονομολόγος της Κεϋνσιανής Σχολής Σκέψης
Η Κεϋνσιανή Σχολή Σκέψης, η οποία πήρε το όνομα της από τον Βρετανό Οικονομολόγο John Maynard Keynes, θεωρεί πως ο πληθωρισμός οφείλεται σε τριβές της οικονομικής μηχανής οι οποίες προκαλούν αύξηση του κόστους παραγωγής αγαθών ή αύξηση της συνολικής ζήτησης αγαθών σε μια αγορά.
Όταν αυξάνεται το κόστος παραγωγής αγαθών οδηγούμαστε σε πληθωρισμό κόστους (Cost-pull Inflation) ενώ, αντίστοιχα, όταν αυξάνεται η συνολική ζήτηση αγαθών οδηγούμαστε σε πληθωρισμό ζήτησης(Demand-pull Inflation).
Πληθωρισμός Κόστους
[Cost-push Inflation]
Ο Πληθωρισμός Κόστους εμφανίζεται σε περιόδους χαμηλής οικονομικής ανάπτυξης και εμφανίζεται όταν το κόστος της παραγωγής αγαθών και υπηρεσιών αυξάνεται. Οι πιο συνηθισμένοι λόγοι για να συμβεί αυτό είναι κάποια αύξηση στους μισθούς των εργαζομένων, στο κόστος των πρώτων υλών, στην φορολογία κτλ.
Ο Πληθωρισμός Ζήτησης εμφανίζεται σε περιόδους όπου η οικονομική ανάπτυξη είναι ραγδαία και προκύπτει όταν η συνολική ζήτηση ξεπερνάει την παραγωγική ικανότητας μιας οικονομίας. Το αποτέλεσμα είναι οι τιμές των αγαθών να αυξηθούν ώστε να εξισορροπηθεί η επιπλέον ζήτηση.
🔖 Bookmark it Μην ξεχάσεις να κάνεις bookmark το συγκεκριμένο άρθρο για να μπορείς να ανατρέξεις πίσω σε αυτό οποιαδήποτε στιγμή θελήσεις.
Πληθωρισμός: Καλός ή Κακός;
Όπως φαίνεται, αυτή είναι και η ερώτηση του ενός εκατομμυρίου.
Για κάποιους ο πληθωρισμός αποτελεί ένα σημάδι μιας οικονομίας που “ζορίζεται” και “υπολειτουργεί” ενώ, αντιθέτως, για κάποιους άλλους ένα σημάδι μιας οικονομίας που αναπτύσσεταιραγδαία.
Τι ισχύει, όμως; Είναι ο πληθωρισμός κάτι καλό ή κάτι κακό για την οικονομία; Ποιους δείχνει να ευνοεί και ποιους να “χαντακώνει”;
Εφόσον ο πληθωρισμός οδηγεί σε μείωση της αγοραστικής δύναμης ενός νομίσματος και αύξηση στις τιμές των αγαθών σε μια οικονομία, δεν θα έπρεπε να θεωρείται κάτι το “κακό” εξ’ορισμού;
Όχι απαραίτητα, σύμφωνα με τον Βρετανό οικονομολόγο John Maynard Keynes (και την Κεϊνσιανή σχολή Οικονομικών) ο οποίος πίστευε ότι ένας χαμηλός και σταθερός πληθωρισμός είναι απαραίτητος για να αναπτυχθεί μια οικονομία.
“Thus Inflation is unjust and Deflation is inexpedient. Of the two perhaps Deflation is . . . the worse; because it is worse, in an impoverished world, to provoke unemployment than to disappoint the rentier.”
John Maynard Keynes (1923)
Μεταφράζοντας ελεύθερα:
«Επομένως, ο πληθωρισμός είναι άδικος και ο αποπληθωρισμός είναι μη-σκόπιμος. Από τα δύο ίσως ο αποπληθωρισμός να είναι ο χειρότερος. Διότι σε έναν εξαθλιωμένο κόσμο, είναι χειρότερο να προκαλείς ανεργία παρά να απογοητεύεις τον ενοικιαστή.»
Σκέψου το ως εξής: Όπως έχουμε ήδη αναφέρει, ο πληθωρισμός υποτιμά συνεχώς την αξία ενός νομίσματος. Αυτό σημαίνει πως €1 σήμερα έχει μεγαλύτερη αξία από €1 αύριο και, αντίστοιχα, €1 χθες είχε μεγαλύτερη αξία από €1 σήμερα.
Ένας ορθολογικός καταναλωτής, έχοντας την παραπάνω γνώση, έχει κίνητρο να ξοδέψει τα χρήματα του σήμερα (όπου η αξία τους είναι μεγαλύτερη) από το να τα κρατήσει και να τα ξοδέψει στο μέλλον (καθώς θα χάνουν αξία). Αυτό έχει ως αποτέλεσμα να αυξάνεται η ζήτηση για αγαθά και υπηρεσίες, η οποία προκαλεί αύξηση στην παραγωγής (ώστε να ικανοποιηθεί η αυξημένη ζήτηση) και οδηγεί σε μεγέθυνση της οικονομίας.
Υποστηρίζει πως αν δεν υπήρχε ο πληθωρισμός για να αντισταθμίσει την μείωση των τιμών που προκαλεί η αύξηση της παραγωγικότητας μιας οικονομίας τότε οι καταναλωτές θα είχαν αντικίνητρο από το να ξοδέψουν τα χρήματα τους σήμερα γιατί, πολύ απλά, θα έβρισκαν καλύτερες τιμές αύριο.
🔎Παραγωγικότητα & Τιμές Η συνεχής αύξηση της παραγωγικότητας μιας οικονομίας ωθεί τις τιμές των αγαθών και των υπηρεσιών προς τα κάτω. Όσο πιο παραγωγική είναι μια οικονομία τόσο πιο αποδοτικά (άρα και πιο φθηνά) μπορεί να παράξει προϊόντα. Η αύξηση της παραγωγικότητας οφείλεται, κυρίως στην ανάπτυξη της τεχνολογίας και είναι “βαθειά” αποπληθωριστική.
Από την άλλη, ο πληθωρισμός ευθύνεται για το συνεχές “ροκάνισμα” της αξίας των χρημάτων που έχεις στην κατοχή σου.
Ενώ η επίδραση του δεν είναι εύκολα εμφανής βραχυχρόνια (εάν είναι 2% σε ετήσια βάση), ο ανατοκισμός που προκαλείται όταν μιλάμε για μακροχρόνιους ορίζοντες μπορεί να εξαλείψει σημαντικά την αγοραστική δύναμη των χρημάτων σου.
Για να αντιληφθείς το μέγεθος της δύναμης του ανατοκιζόμενου πληθωρισμού σε (πολύ) μακροχρόνιο ορίζοντα, δες μόνο αυτό:
Ας υποθέσουμε πως είχες φυλάξει στην κατοχή σου $100 το 1912 και δεν τα είχες πειράξει μέχρι και το 2019. Η αξία της αγοραστικής δύναμης των ίδιων $100 μέσα στην πορεία των 107 ετών θα είχε μειωθεί σημαντικά και θα είχε φτάσει τα $3.87.
Σοκαριστικό, ε;
Η Πορεία της Αγοραστικής Δύναμης του Δολαρίου – Πηγή: HowMuch
Άρα, ενώ ο πληθωρισμός δείχνει να “ωθεί” την οικονομία σε μια όλο και μεγαλύτερη μεγέθυνση μέσω της αύξησης της κατανάλωσης, αποτελεί, παράλληλα, ένα αντικίνητρο για τις αποταμιεύσεις των καταναλωτών.
Εάν γνωρίζεις ότι τα “σταθμευμένα” χρήματα σου χάνουν αξία χρόνο με τον χρόνο τότε θα πρέπει να είσαι “αφελής” για να τα αποταμιεύεις σε κάποια τράπεζα, πόσω μάλλον, όταν τα επιτόκια που αυτές προσφέρουν είναι μηδενικά.
🚨 Προσοχή: Από την παραπάνω λογική πρέπει να εξαιρούνται οποιαδήποτε κεφάλαια ασφαλείας έχεις δημιουργήσει. Ένα λεγόμενο Emergency Fund εξυπηρετεί εντελώς διαφορετικό σκοπό και “δεν πειράζει” να χάνει αξία λόγω του πληθωρισμού. Μάθε περισσότερα για ταEmergency Funds και την αναγκαιότητα τους ➤
Μήπως θα πρέπει να βγεις και να καταναλώνεις αλόγιστα γιατί αυτό θα ήταν μια πιο “ορθολογική” αντίδραση (πληθωρισμός ζήτησης) όπως είδαμε και προηγουμένως;
Τα πράγματα δεν είναι τόσο απλά και η απάντηση σε αυτή την ερώτηση θα έρθει μονάχα από τους στόχους σου.
Και εξηγούμαι…
🔎 Πληθωρισμός & Δανεισμός Επίσης, είναι σημαντικό να αναφέρουμε τη σχέση μεταξύ δανεισμού και πληθωρισμού. Σε γενικές γραμμές, αν χρωστάς χρήματα (με σταθερό επιτόκιο) τότε ο πληθωρισμός είναι κάτι θετικό για εσένα. Αν, από την άλλη, σου χρωστάνε χρήματα τότε ο πληθωρισμός δεν σε ευνοεί.
Αν ο σκοπός σου είναι να αυξήσεις το μέγεθος της περιουσίας σου (net worth) τότε είδαμε πως η “στείρα αποταμίευση” μάλλον θα κάνει τα πράγματα χειρότερα αντί για καλύτερα.
Για να μην παρεξηγηθώ, αυτό δεν σημαίνει πως δεν θα πρέπει να κάνεις αποταμίευση. Το ακριβώς αντίθετο θα έλεγα. Η αποταμίευση είναι ο βασικός λίθος της οικονομικής ελευθερίας και αποτελεί τη βάση πάνω στην οποία χτίζεις.
Το πρόβλημα προκύπτει εάν σταθείς μονάχα στη “στείρα αποταμίευση”.
📚 Υλικό για Αποταμίευση: Ένας από τους πιο εύκολους, απλούς και γρήγορους τρόπους για να σχεδιάσεις την αποταμίευση σου είναι ο Κανόνας 50/30/20 ➤
Για να μπορέσεις, λοιπόν, να αυξήσεις το μέγεθος της περιουσίας σου θα πρέπει να κάνεις τα χρήματα σου να είναι παραγωγικά.
Τι στο καλό σημαίνει και πως θα το κάνεις αυτό;
Τοποθετώντας τες σε Assets τα οποία η αξία τους αυξάνεται αντί να μειώνεται μέσα στον χρόνο. Με λίγα λόγια, επενδύοντας.
Σε ποιο μέσο, όμως, θα πρέπει να επενδύσεις τα χρήματα σου; Η λίστα με τις διάφορες κατηγορίες είναι αρκετά μεγάλη: Προθεσμιακές Καταθέσεις; Ομόλογα; Μετοχές; ETFs; Κρυπτονομίσματα; Ακίνητα;
Ας υποθέσουμε πως έχεις στην κατοχή σου αποταμιεύσεις της τάξεως των €100.000 και επιλέγεις να τις τοποθετήσεις σε μιαπροθεσμιακή κατάθεση στην τράπεζα σου η οποία σου προσφέρει ετήσιο επιτόκιο 0.5%. Αυτό σημαίνει πως στο τέλος του έτους το κεφάλαιο σου θα έχει αυξηθεί κατά €500 και θα έχει γίνει €100.500.
Συγχαρητήρια!
…ή και όχι…
Αν για το ίδιο έτος, ο ετήσιος πληθωρισμός αποτιμάται στο 2% τότε σημαίνει πως τα χρήματα σου έχασαν 2% από την αγοραστική τους αξία.
Άρα, ενώ το συνολικό κεφάλαιο σου είναι πλέον€100.500 (αυξημένος κατά €500 και 0.5%), η αγοραστική του δύναμη μειώθηκε κατά 2%. Με λίγα λόγια, τα ίδια€100.500 αγοράζουν κατά 2% λιγότερα αγαθά και υπηρεσίες σε σχέση με πέρυσι.
Κάνοντας την σούμα, λοιπόν, η συνολική απόδοση ανέρχεται στο -1.5% το οποίο μεταφράζεται σε μία ωραία τρύπα στο νερό.
🎯 Πρώτος Στόχος Επενδύσεων: Ένας εξαιρετικός πρώτος στόχος που θα μπορούσαν να αποκτήσουν οι επενδύσεις σου είναι να πετυχαίνουν αποδόσεις οι οποίες ξεπερνάνε (τουλάχιστον) το επίπεδο του πληθωρισμού.
Στο προηγούμενο κεφάλαιο, είδαμε πως η λύση δεν κρύβεται στην “στείρα αποταμίευση” καθώς ο πληθωρισμός την “ροκανίζει” αργά και σταθερά αλλά στις επενδύσεις. Τι σημαίνει, όμως, αυτό;
Που θα πρέπει να επενδύσω για να ξεπεράσω τα ποσοστά του πληθωρισμού; Όλες οι επενδύσεις συμπεριφέρονται το ίδιο;
Όπως θα έχεις μαντέψει ήδη, όχι!
Ας δούμε πως συμπεριφέρονται οι διάφορες κατηγορίες επενδυτικών οχημάτων σε περιόδους υψηλού πληθωρισμού.
🚨Προσοχή: Έχε στο μυαλό σου πως (υπέρ) απλουστεύουμε ένα (υπέρ) πολύπλοκο θέμα οπότε τα παρακάτω δεν αποτελούν κάποιον κανόνα. Θυμήσου ότι στις επενδύσεις οι παρελθοντικές αποδόσεις δεν εγγυώνται τις μελλοντικές. Take them with a grain of salt…
Θα ξεκινήσουμε με τις κατηγορίες οι οποίες φαίνεται να είναι οι μεγάλοι χαμένοι σε περιόδους πληθωρισμού.
Συνήθως, η απόδοση αυτών των επενδυτικών οχημάτων τείνει να έχει αρνητική συσχέτιση με τον πληθωρισμό το οποίο σημαίνει πως, όταν αυξάνεται ο πληθωρισμός, αυτές τείνουν να χάνουν αξία.
📉 Οι Χαμένοι του Πληθωρισμού: Οι κατηγορίες επενδύσεων που δείχνουν να βγαίνουν χαμένοι σε περιόδους με υψηλόπληθωρισμό αφορούν όσες έχουν να κάνουν με Fixed Income Investments. Τέτοιες είναι οι Προθεσμιακές Καταθέσεις, ο Δανεισμός (σε άλλους) και τα Ομόλογα.
Με λίγα λόγια, σε κάθε τύπο επένδυσης όπου “φορτώνεσαι” το χρέος κάποιου άλλου και αυτός σου το αποπληρώνει (μαζί με επιτόκιο) “φορτώνεσαι” και το βάρος του πληθωρισμού.
Σκέψου το ως εξής: Δάνεισες χρήματα στο παρελθόν (όπου η αξία τους ήταν υψηλότερη) και αποπληρώνεσαι με σταθερό ρυθμό με χρήματα στο μέλλον (όπου η αξία τους πέφτει λόγω πληθωρισμού).
Ας το δούμε με ένα παράδειγμα:
Έστω ότι αγοράζεις ένα κρατικό ομόλογο 5ετίας, ονομαστικής αξίας €2.000 και ετήσιου ονομαστικού επιτοκίου 2%. Αυτό σημαίνει πως κάθε έτος θα λαμβάνεις “κουπόνι” της τάξεως των €40 και στο τέλος της 5ετίας θα λάβεις πίσω το αρχικό κεφάλαιο των€2.000.
Αν υποθέσουμε ότι ο ετήσιος πληθωρισμός για την επόμενη 5ετία είναι 3% τότε το πραγματικό επιτόκιο που θα λαμβάνεις ως απόδοση θα είναι -1%.
Στην άλλη πλευρά ΄εχουμε Assets τα οποία χαρακτηρίζονται ως Inflation Hedgers ή, με άλλα λόγια, αντισταθμιστές του πληθωρισμού.
Η απόδοση των συγκεκριμένων επενδυτικών οχημάτων τείνει να έχει θετική (ή ουδέτερη) συσχέτιση με τον πληθωρισμό. Αυτό σημαίνει πως σε περιόδους όπου παρατηρείται αύξηση του πληθωρισμού, η απόδοση τους αυξάνεται (ή παραμένει αμετάβλητη).
🏆 Οι Νικητές του Πληθωρισμού: Τα Assets τα οποία θεωρούνται “νικητές” σε περιόδους με υψηλό πληθωρισμό είναι συνήθως αυτά που αφορούν “χειροπιαστά περιουσιακά στοιχεία” τα οποία χαρακτηρίζονται από περιορισμένη προσφορά. Τέτοια είναι η Ακίνητη περιουσία, τα Εμπορεύματα και τα Πολύτιμα Μέταλλα όπως ο χρυσός.
Εμπορεύματα
Ένα από τα πιο κατανοητά παραδείγματα “χειροπιαστών” Assets (Tangible Assets) δεν θα μπορούσε να είναι άλλο από τα εμπορεύματα (Commodities).
Τέτοια εμπορεύματα είναι το Πετρέλαιο, το Σιτάρι, το Ατσάλι, το Σίδερο, ο Χαλκός, το Καλαμπόκι, το Φυσικό Αέριο, η Βενζίνη κ.ο.κ.
Σε περιόδους υψηλού πληθωρισμού οι τιμές των εμπορευμάτων (αλλά και των μετοχών εταιρειών οι οποίες έχουν άμεση εμπορική δραστηριότητα με αυτά) τείνουν να αυξάνονται.
Γιατί συμβαίνει αυτό;
Όπως είδαμε και προηγουμένως, όταν η συνολική ποσότητα χρήματος στην αγορά αυξάνεται προκαλεί αύξηση της ζήτησης αγαθών και υπηρεσιών το οποίο σπρώχνει τις τιμές των εμπορευμάτων σε υψηλότερα επίπεδα.
Χρυσός
Εκτός των άλλων, ένα από τα πιο δημοφιλή χαρακτηριστικά που φημολογείται ότι έχει ο Χρυσός (καθώς και τα υπόλοιπα πολύτιμα μέταλλα) είναι ότι αποτελεί αντιστάθμιση απέναντι στον πληθωρισμό.
Το επιχείρημα όσων υποστηρίζουν αυτή τη θέση είναι πως, ενώ το χρήμα μπορεί να πληθωρίζεται κατά το δοκούν από κεντρικές τράπεζες, η προσφορά της συνολικής ποσότητας χρυσού στην αγορά αυξάνεται προβλέψιμα και σταθερά.
Το Bitcoin απέκτησε γρήγορα τη φήμη του Inflation Hedger λόγω της πεπερασμένης ποσότητας του (Max Supply 21.000.000 BTC) και της αυστηρά καθορισμένης νομισματικής πολιτικής του. Για τους παραπάνω λόγους χαρακτηρίζεται από πολλούς ως Gold V2 ή Digital Gold.
Η αλήθεια είναι πως ακόμα είναι πολύ νωρίς και τα data πολύ λίγα για να μπορέσει κάποιος να κρίνει το Bitcoin ως αποδοτικό αντισταθμιστή του πληθωρισμού.
Όπως συμβαίνει και με όλα τα αγαθά που έχουν περιορισμένη προσφορά στην αγορά έτσι και το Real Estate δείχνει να έχει θετικήσυσχέτιση με τον πληθωρισμό.
Σε περιόδους πληθωρισμού οι τιμές όλων των αγαθών αυξάνονται. Ανάμεσα σε αυτά είναι και οι τιμές των ακινήτων, των υλικών κατασκευής και συντήρησης τους αλλά και των ενοικίων.
Κλείνοντας, ελπίζω πως μετά από όλα αυτά που διάβασες εδώ θα πείστηκες και εσύ πως η κατανόηση του πληθωρισμού είναι ζωτικής σημασίας εάν σκοπός σου είναι η βελτίωση της κατάστασης των οικονομικών σου. (που για να διαβάζεις την τελευταία παράγραφο ενός τόσο μεγάλου άρθρου, μάλλον είναι)
Η ύπαρξη του περιπλέκει ακόμα περισσότερο τα πράγματα και κάνει δυσκολότερη την αναγνώριση των πραγματικώνεσόδων, των αποταμιεύσεων και της απόδοσης των επενδύσεων σου.
Εάν σκοπός σου είναι η μακροχρόνια αύξηση (ή ακόμα και διατήρηση) της περιουσίας σου τότε θα πρέπει να τον λάβεις σοβαρά υπόψιν στην στρατηγική σου.
Η αποταμίευση από μόνη της δεν είναι αρκετή. Εάν θέλεις να κάνεις τα χρήματα σου να κερδίζουν αντί να χάνουν αξία μέσα στα χρόνια θα πρέπει να τα τοποθετήσεις σε Assets τα οποία κερδίζουν αξία αντί να την χάνουν μέσα στον χρόνο.
Αυτό σημαίνει πως θα πρέπει να αγοράζεις Assets τα οποία αποτελούν αντιστάθμιση για τον πληθωρισμό;
Όχι απαραίτητα.
Σκοπός μας, πάντοτε, είναι να χτίζουμε ένα μακροχρόνιο και ισορροπημένο χαρτοφυλάκιο για το ρίσκο του οποίου είμαστε πλήρως ενήμεροι και, παράλληλα, απολύτως εντάξει με την ανάληψη του.
Το ότι βρισκόμαστε σε μια περίοδο όπου ο πληθωρισμός τοποθετείται στα βασικά headlines των οικονομικών ειδήσεων και αποτελεί ένα θέμα το οποίο δείχνει να εξελίσσεται μπροστά μας δεν σημαίνει (αναγκαία) ότι πρέπει να αλλάξουμε πλήρως της στρατηγική μας και να ανοίξουμε μόνο θέσεις σε Inflation Hedgers.
Κοινώς, μην δω κανέναν να πουλάει όλα του τα ETFs για να αγοράσει μπάρες χρυσού
Αν θέλεις να κρατήσεις μονάχα ένα πράγμα από το παραπάνω άρθρο, θα πρότεινα το παρακάτω:
Γνώριζε πως τα χρήματα που διατηρείς με την μορφή μετρητών χάνουν αξία, μέρα με τη μέρα, λόγω του πληθωρισμού.
Risk Disclaimer: ΔΕΝ είμαι επαγγελματίας σύμβουλος επενδύσεων ή οικονομικός σύμβουλος και τα παρακάτω ΔΕΝ αποτελούν προτροπή επένδυσης αλλά αποτελούν προσωπικές εμπειρίες και απόψεις μου. Keep in mind that πάντοτε επένδυση = ρίσκο. Ειδικά όταν μιλάμε για bitcoin και cryptocurrencies, τα οποία έχουν απίστευτα υψηλά volatilities. Επένδυσε μόνο χρήματα τα οποία είσαι διατεθειμένος να χάσεις!
Affiliate Disclaimer: Τα παραπάνω links προς τις υπηρεσίες που αναφέρονται ενδέχεται να είναι affiliate links. Εάν χρησιμοποιήσεις την υπηρεσία μέσα από αυτά τότε βοηθάς το MoneyMinority να συνεχίσει να υπάρχει, χωρίς κάποιο επιπλέον κόστος για εσένα. Feel free να μην τα χρησιμοποιήσεις εάν δεν το επιθυμείς.
Γράφω για θέματα επενδύσεων, προσωπικών οικονομικών, αποταμίευσης και χρήματος τα τελευταία 5 χρόνια. Ένας online marketer ο οποίος προσπαθεί να γίνει οικονομικά ανεξάρτητος.
Καλημέρα Sterg, είναι η πρώτη φορά που μπαίνω στο μπλογκ σου και οφείλω να ομολογήσω οτι είναι αρκετά ενδιαφέρον οπότε θα διαβάσω το κάθε άρθρο που δημοσιεύεις !
Αφορμή για να βρώ το μπλογκ σου είναι η κατάσταση που επικρατεί στην Τουρκία με την συνεχή υποτίμηση της τουρκικής λίρας !
Επειδή απο οικονομικά δεν ξέρω πολλα πράγματα θα ήθελα να σε ρωτήσω ορίσμενα πράγματα ¨
Καταρχάς με τον όρο πληθωρισμό όπως είπες είναι η συνεχή αύξηση τιμών που προκύπτει απο την αυξημένη ποσότητα χρημάτων σε μια οικονομία άρα όταν λέμε οτι ο πληθωρισμός ειναι 20% σημαίνει οτι σε σχέση με την προηγούμενη χρονιά οι τιμές έχουν αυξηθεί κατα 20 %?
Στο θέμα της Τουρκίας ο Ερντογάν έχει επιλέξει και επιμένει σε μια πολιτική μειωμένων επιτοκιών δανεισμού που σημαίνει περισσότερο φθηνό χρήμα στην αγορά άρα και αύξηση πληθωρισμού που οδηγεί στην υποτίμηση της λίρας? Και αν ναί γιατι δεν γίνεται το ίδιο και με το ευρώ οταν ο Ντράγκι αποφασίζει ποσοτική χαλάρωση στην ευρωπαική ένωση?
Εάν αυξήσει επιτόκια ο Ερντογάν δεν θα ΄έχουν πρόβλημα οι πολλές εξαγωγικές επιχειρήσεις της Τουρκίας?
Με λίγα λόγια θέλω να πω που βρίσκεται η ισορροπία σε όλα αυτά?
2 Comments
Καλημέρα Sterg, είναι η πρώτη φορά που μπαίνω στο μπλογκ σου και οφείλω να ομολογήσω οτι είναι αρκετά ενδιαφέρον οπότε θα διαβάσω το κάθε άρθρο που δημοσιεύεις !
Αφορμή για να βρώ το μπλογκ σου είναι η κατάσταση που επικρατεί στην Τουρκία με την συνεχή υποτίμηση της τουρκικής λίρας !
Επειδή απο οικονομικά δεν ξέρω πολλα πράγματα θα ήθελα να σε ρωτήσω ορίσμενα πράγματα ¨
Καταρχάς με τον όρο πληθωρισμό όπως είπες είναι η συνεχή αύξηση τιμών που προκύπτει απο την αυξημένη ποσότητα χρημάτων σε μια οικονομία άρα όταν λέμε οτι ο πληθωρισμός ειναι 20% σημαίνει οτι σε σχέση με την προηγούμενη χρονιά οι τιμές έχουν αυξηθεί κατα 20 %?
Στο θέμα της Τουρκίας ο Ερντογάν έχει επιλέξει και επιμένει σε μια πολιτική μειωμένων επιτοκιών δανεισμού που σημαίνει περισσότερο φθηνό χρήμα στην αγορά άρα και αύξηση πληθωρισμού που οδηγεί στην υποτίμηση της λίρας? Και αν ναί γιατι δεν γίνεται το ίδιο και με το ευρώ οταν ο Ντράγκι αποφασίζει ποσοτική χαλάρωση στην ευρωπαική ένωση?
Εάν αυξήσει επιτόκια ο Ερντογάν δεν θα ΄έχουν πρόβλημα οι πολλές εξαγωγικές επιχειρήσεις της Τουρκίας?
Με λίγα λόγια θέλω να πω που βρίσκεται η ισορροπία σε όλα αυτά?
τελικα πως ο πληθωρισμος επηρεαζει stocks, ETFs etc;